Czasopismo „Polish Archaeology in the Mediterranean” indeksowane w bazie Scopus

Rocznik „Polish Archaeology in the Mediterranean” (PAM) został pozytywnie zaopiniowany przez zespół ekspercki oceniający zgłoszenia do międzynarodowej interdyscyplinarnej bibliograficznej bazy danych Scopus. Jest to dowód uznania dla dotychczasowej pracy redakcji PAM, a także świetna wiadomość dla autorów, których artykuły będą teraz jeszcze szerzej dostępne dla czytelników z całego świata.

PAM to czasopismo naukowe o ponad trzydziestoletniej tradycji. Przez pierwszych 20 lat redaktorami naczelnymi byli prof. Michał Gawlikowski i prof. Wiktor Andrzej Daszewski, a redaktorem prowadzącym pierwszych pięciu wydań był Rafał Koliński. Później funkcję redaktor naczelnej objęła Iwona Zych, która była związana z czasopismem niemal od samego jego powstania, jako redaktorka językowa (od tomu 2), a od tomu 10 jako redaktorka prowadząca, czuwająca zarówno nad prezentacją, jak i jakością treści publikowanych w roczniku. To jej staraniom PAM zawdzięcza swoją obecną formę: w pełni recenzowanego czasopisma współpracującego z polskimi i zagranicznymi recenzentami, międzynarodowym komitetem redakcyjnym i zespołem doradczym.

Rocznik PAM jest wydawany od 1990 roku. Zgodnie z założeniami redakcyjnymi, zawierał raporty z wykopalisk licznych ekspedycji Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Z czasem zaczęły się też w nim pojawiać opracowania wielowymiarowej spuścizny polskiej archeologii śródziemnomorskiej.

Pozostają one w dalszym ciągu fundamentalną częścią czasopisma, jednak od wprowadzenia w 2011 roku sekcji „Studies” publikowane są również teksty związane z innymi badaniami. W PAM ukazują się artykuły o szerokim zakresie tematycznym, od wyników prac archeologicznych, geofizycznych, konserwatorskich i restauratorskich, po pogłębione studia naukowe w tych dziedzinach. Zasięgiem terytorialnym obejmują szeroko pojęty Bliski Wschód, w tym Półwysep Arabski i Kaukaz, jak również północną i północno-wschodnią Afrykę.

Od chwili swego powstania PAM przeszedł ogromną ewolucję, od niespełna stustronicowej, czarno-białej broszury po bogato ilustrowane tomy liczące niemal tysiąc stron. Początkowo ukazywał się w formacie A5, w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej – a od 8 tomu tylko po angielsku (okazjonalne artykuły po francusku). W 1999 roku (tom 10) zmienił się format (na B5) i szata graficzna; w tomie 15 pojawiły się pierwsze ilustracje barwne, a od tomu 23 wszystkie ilustracje w wersji elektronicznej są kolorowe. Od tomu 17 (2007 rok) wydawcą PAM zostały Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. W 2014 roku PAM ukazał się po raz pierwszy w dwóch fascykułach – ogólnym i tematycznym. W 2018 roku (tom 27) ponownie unowocześniona została szata graficzna i wprowadzono druk w pełni kolorowy (wciąż bez opłat ze strony autorów), gdyż strona graficzna jest w opinii redakcji jednym z ważniejszych elementów opracowań archeologicznych.

Już w 2010 roku wszystkie tomy PAM zostały udostępnione online. Obecnie w sieci znajduje się prawie 1100 artykułów w wolnym dostępie. Można je znaleźć na stronie czasopisma, a także w bazach bibliograficznych Central and Eastern European Online Library (od tomu 17), Central European Journal of Social Sciences and Humanities, Index Copernicus i Bibliotece Nauki (od tomu 24) oraz BazHum (do tomu 23). Od 2018 roku artykuły w PAM otrzymują identyfikatory DOI, zaś w 2019 roku uruchomiono portal redakcyjny ICI Publisher’s Panel.

Obecność artykułów w sieci zaowocowała wyraźnym wzrostem ich czytelnictwa, a co za tym idzie, także cytowalności PAM: wg. programu Publish or Perish w 2015 roku indeks h czasopisma wynosił 7, a rocznie pojawiało się w sieci 14 cytowań PAM, zaś w 2021 roku indeks h wzrósł do 15 przy rocznej liczbie cytowań wynoszącej 67. Miało to też odzwierciedlenie w punktacji stosowanej przez polskie ministerstwo ds. nauki do oceny dorobku nauczycieli akademickich. PAM po raz pierwszy znalazł się w wykazie czasopism punktowanych w 2012 roku (4 pkt.). Od tego czasu liczba punktów przyznawanych za publikację artykułów w PAM wzrastała w kolejnych wersjach wykazu (2013 r. – 7 pkt., 2015 r. – 12 pkt., 2019 r. – 70 pkt, 2021 r. – 100 pkt.). Niezależnie od wskaźników naukometrycznych, również jednym z elementów oceny aplikacji PAM do bazy Scopus była liczba cytowań PAM w tytułach już indeksowanych w tej bazie.

Rozwój czasopisma „Polish Archaeology in the Mediterranean” potwierdzony tymi wskaźnikami to efekt wieloletniej pracy redaktor naczelnej Iwony Zych oraz kierowanego przez nią zespołu redakcyjnego PAM.