Rada m.st. Warszawy podjęła uchwałę o nadaniu imienia Kazimierza Michałowskiego pasażowi pieszemu w Śródmieściu Północnym, w pobliżu Uniwersytetu Warszawskiego. W piątek, 17 maja odbędzie się tam uroczystość z tej okazji z udziałem władz UW, a także uczniów Profesora i przedstawicieli środowiska archeologicznego.
Profesor Kazimierz Michałowski (1901–1981), wszechstronnie wykształcony, wielki erudyta, światowej sławy uczony, był nie tylko badaczem i odkrywcą fascynujących reliktów starożytnych i średniowiecznych cywilizacji, ale również nauczycielem akademickim, który wywarł trwały wpływ na rozwój polskiej nauki. Był prekursorem archeologii śródziemnomorskiej na Uniwersytecie Warszawskim (UW). To dzięki Niemu na UW powstała już w 1931 roku Katedra Archeologii Klasycznej, a w 1959 roku założona została w Kairze Stacja Archeologii Śródziemnomorskiej UW prowadząca badania terenowe w całej wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Również za sprawą prof. Michałowskiego, w Polskiej Akademii Nauk powstał Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej. Profesor był także wieloletnim zastępcą dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie (MNW) i członkiem Polskiej Akademii Nauk. Jego dorobek naukowy uhonorowały liczne placówki badawcze i uniwersytety w tym w Strasburgu, Cambridge i Uppsali nadając Profesorowi tytuły doktora honoris causa.
Ekspedycje zapoczątkowane przez tego niezwykłego uczonego wkrótce dokonały spektakularnych odkryć, którymi emocjonował się zarówno świat naukowy, jak i szeroka publiczność. Pionierskie badania polskich archeologów były opisywane w mediach, trafiły nawet na karty beletrystyki z tego okresu. Sensacyjne odkrycia średniowiecznej sztuki chrześcijańskiej w sudańskim Faras (podczas ratunkowych badań pod auspicjami UNESCO poprzedzających budowę tamy na Nilu), nie dość, że położyły podwaliny pod nową gałąź archeologii – nubiologię, ale stanowiły też test sprawności polskiego zespołu archeologów, architektów i konserwatorów, którzy ratowali arcydzieła malarstwa ściennego niemal w przededniu zalania ich wodami Jeziora Nassera.
Jednocześnie trwały zainicjowane przez Profesora Michałowskiego badania w Egipcie – w Tell Atrib (starożytnym Athribis). Wkrótce rozpoczęły się kolejne badania, przynosząc spektakularne rezultaty: w antycznej Aleksandrii (m.in. najlepiej zachowana budowla w formie teatru, audytoria i największe zachowane w Egipcie łaźnie cesarskie), w Deir el-Bahari w Zachodnich Tebach, gdzie poza badaniami i rekonstrukcją świątyni królowej Hatszepsut polska ekipa odkryła tarasową świątynię Totmesa III, a także w Nea Pafos na Cyprze (m.in. przebogate mozaiki), w Palmyrze – stolicy królowej Zenobii w Syrii – (m.in. Obóz Dioklecjana, świątynia Allat i grobowce wieżowe) i w sudańskiej Dongoli, stolicy chrześcijańskiego królestwa Makurii.
Ich wyniki przyniosły sławę odkrywcy, a zespołom pracujących tam naukowców olbrzymi materiał do dalszych badań i publikacji. Polskie odkrycia na tych stanowiskach trwają po dziś dzień, a do listy badań dołączyły kolejne kraje i projekty, którymi kierują uczniowie i następcy prof. Michałowskiego. By podołać temu wyzwaniu w 1990 roku oprócz funkcjonującej Stacji Badawczej w Kairze powołano w Warszawie Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, nadając mu jednocześnie imię Kazimierza Michałowskiego.
Polska kultura i nauka w ogóle, ale też Warszawa w szczególności zyskały przeogromnie dzięki pracom prof. Michałowskiego – to z jego wykopalisk MNW pozyskało zespoły zabytków, które stały się trzonem egipskiej części Galerii Sztuki Starożytnej (badania francusko-polskie z lat 30tych ub. Wieku w Tell Edfu), a przede wszystkim unikatowy w skali światowej zespół nubijskich malowideł ściennych z katedry w Faras. Połowę dzieł uratowanych w trakcie tzw. kampanii nubijskiej przywieziono do Warszawy, gdzie poddano je kompleksowej konserwacji, dzięki czemu powstała w MNW nie mająca sobie równych Galeria Faras, która obecnie nosi imię Profesora Kazimierza Michałowskiego.
Natomiast w przestrzeni miejskiej stolicy brakowało do tej pory takiego upamiętnienia mimo, że Kazimierz Michałowski został patronem ulic w innych miastach w Polsce m.in. w Częstochowie, Malborku i Brwinowie; był też patronem gimnazjum w Podkowie Leśnej.
Dzięki staraniom grupy uczniów i współpracowników profesora Kazimierza Michałowskiego ten zasłużony dla polskiej nauki uczony został w tym roku uhonorowany również przez Radę m.st. Warszawy: dn. 14 marca 2024 r. zapadła uchwała nr XCVI/3206/2024 w sprawie „nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście”. Po 14 dniach od opublikowania uchwały w Dzienniku Urzędowym województwa mazowieckiego, w dn. 26 marca 2024 r. uchwała weszła w życie!
Pasaż Kazimierza Michałowskiego w warszawskim Śródmieściu, choć niewielki, jest położony w miejscu, z którym Profesor również był związany – w pobliżu Uniwersytetu Warszawskiego, po sąsiedzku z Polską Akademią Nauk i tuż obok tzw. kamienicy profesorskiej przy ul. Sewerynów, w której mieszkał.
Informacja prasowa: PDF
