Projekt: Kulturowe, demograficzne i biologiczne profile postrzymskich mieszkańców portu w Berenike (Egipt)

  • Kierownik projektu:
    dr Mariusz Gwiazda

    Dane kontaktowe: m.gwiazda2@uw.edu.pl

    Współpracownicy:

    prof. dr hab. Monika Badura
    dr Emilia Smagur
    dr Robert Stark
    Paweł Czernic
    Anna Konopko
    Alexandra Konstantinidu
    Iwona Zych

    Czas trwania:

    październik 2022–październik 2025

    Kwota:

    PLN 1 146 915

    Finansowanie:

    Narodowe Centrum Nauki, Sonata 17, 2021/43/D/HS3/00248

    Financing institution logo

  • Kulturowe, demograficzne i biologiczne profile postrzymskich (IV–VI w. n.e.) mieszkańców portu w Berenike (Egipt), na podstawie nieinwazyjnych, wykopaliskowych i bioarcheologicznych badań dwóch miejskich nekropolii

    Słowa kluczowe: Zwyczaje pogrzebowe, starożytna demografia, bioarcheologia, archeologia, Pustynia Wschodnia, Egipt, późna starożytność, Berenike

    Celem projektu jest dostarczenie nowego wglądu w społeczności zamieszkujące Pustynię Wschodnią w okresie post-rzymskim (IV–VI wiek n.e.) poprzez badanie nekropoli miasta portowego Berenike (Egipt) położonego nad Morzem Czerwonym. Obejmą one badania zróżnicowania profilu biologicznego lokalnej społeczności, a także zwyczajów pogrzebowych, które do tej pory nie były przedmiotem systematycznych badań. Zostaną zebrane i przeanalizowane dowody z nowych badań na dwóch nekropolach położonych na zachodnich rubieżach osady. Badania pozwolą określić, na ile lokalna społeczność była biologicznie i kulturowo jednorodna.

    Te dwie nekropole z okresu postrzymskiego będą stanowić główną podstawę do rekonstrukcji zwyczajów, na które składają się różne formy pochówku i wyposażenie grobowe. Oczekuje się dużej różnorodności w tych obszarach. Potencjalne bogactwo zwyczajów pogrzebowych będzie wskazywało na mieszany charakter społeczności zamieszkującej Berenike w IV–VI wieku n.e.

    Podejście antropologiczne umożliwi rekonstrukcję struktury społecznej miasta i ułatwi zrozumienie warunków życia przypuszczalnie odrębnych grup ludności. Będzie to oparte na określeniu wzrostu, stanu zdrowia i doświadczeń życiowych tych grup.

    Wykorzystanie połączonych wyników badań archeologicznych i bioarcheologicznych daje realną podstawę nie tylko do rekonstrukcji zwyczajów pogrzebowych, ale także do uchwycenia niuansów w realiach społecznych tej osady. Umożliwi to podjęcie badań nad strukturą, hierarchią i stanem zdrowia potencjalnie odrębnych populacji. Analiza makroszczątków botanicznych z żołądków pochowanych osobników pozwoli także na identyfikację różnic i podobieństw w sposobie żywienia poszczególnych osobników. Tym samym projekt będzie stanowił odejście od podejścia historycznego i wywodzącego się z historii sztuki, które dominuje w badaniach archeologicznych nad egipskimi grobowcami.

    Chociaż region w czasach starożytnych miał charakter peryferyjny, przecinały go szlaki handlowe łączące Cesarstwo Rzymskie z Aksum, Królestwem Himjarytów oraz imperiami i królestwami Azji Środkowej. To jest główne wyjaśnienie powszechnego zainteresowania tym regionem, w którym Berenike jest punktem centralnym. W związku z tym, wyniki badań prowadzonych na tym stanowisku wiążą się z szerszymi narracjami historycznymi i kwestią relacji międzykulturowych. Projekt przyniesie również znaczny postęp w badaniach jednego z mniej znanych państw Afryki Północnej, utworzonego przez federację plemion Blemmiów. Pozyskane informacje o strukturze demograficznej i stopniu zróżnicowania biologicznego tej społeczności położą solidne podwaliny pod perspektywy dalszych badań blemmijskiego społeczeństwa.

    Wydarzenia związane z projektem:
    Wykłady i wystąpienia konferencyjne:
    Publikacje:

    Polecane linki