Wizyta Dyrektora DGAM Syrii w CAŚ UW

Dr Anas Haj Zeidan, dyrektor syryjskiej Dyrekcji Generalnej ds. Starożytności i Muzeów (DGAM), odwiedził Polskę na zaproszenie prof. Artura Obłuskiego, dyrektora Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego (CAŚ UW). To pierwsza wizyta w Polsce przedstawiciela syryjskich władz odpowiedzialnych za dziedzictwo kulturowe od wybuchu wojny domowej w Syrii w 2011 roku.

Wizyta nawiązuje do wieloletniej współpracy pomiędzy CAŚ UW a DGAM Syrii w zakresie badań archeologicznych i ochrony dziedzictwa. W ramach programu wizyty na Uniwersytecie Warszawskim dr Zeidan spotkał się z prof. Alojzym Nowakiem, Rektorem UW oraz Kanclerzem Robertem Greyem. Odbył również spotkania z pracownikami CAŚ UW, w tym z prof. Grzegorzem Majcherkiem, kierownikiem ekspedycji CAŚ UW w Palmyrze.

Dr Zeidan zwiedził też kampus Uniwersytetu Warszawskiego oraz warszawskie Stare Miasto, którego odbudowa ze zniszczeń II wojny światowej jest uniwersalnym symbolem kulturowego odrodzenia.

W planach pobytu znalazła się również wizyta w Akademii Sztuk Pięknych, na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, co odzwierciedla wspólne zainteresowanie ochroną dziedzictwa kulturowego. Ważnym punktem programu jest też wizyta w Muzeum Narodowym w Warszawie i spotkanie z prof. Agnieszką Lajus, dyrektorką muzeum oraz zwiedzanie ekspozycji pokazującej m.in. zabytki z wykopalisk archeologicznych CAŚ UW w Sudanie i Syrii.

Kwestie zarządzania dziedzictwem kulturowym to temat rozmów podczas spotkania w Narodowym Instytucie Dziedzictwa, podobnie jak digitalizacja zabytków oraz zwalczanie nielegalnego handlu dobrami kultury.

Wizyta dr. Zeidana w Polsce była poprzedzona podróżą delegacji CAŚ UW do Syrii w marcu tego roku, zorganizowaną we współpracy z Ambasadą RP w Damaszku. W trakcie tej wizyty, której przewodniczył prof. Obłuski, odbyły się rozmowy z przedstawicielami DGAM, m.in. ma temat Palmyry – stanowiska z listy światowego dziedzictwa UNESCO, gdzie po wybuchu wojny domowej doszło do zniszczeń na ogromną skalę w wyniku celowych działań ekstremistów.

Związki CAŚ UW z Palmyrą sięgają 1959 roku; od tego czasu polska ekspedycja archeologiczna działała tam rokrocznie aż do wiosny 2011 roku, kiedy to w Syrii rozpoczęły się rozruchy. Ważną pozycję tego stanowiska w historii badań CAŚ UW podkreśla fakt, że odkryty przez tę ekspedycją relief lwa palmyreńskiego stał się częścią logotypu instytucji w 2017 roku. (Więcej informacji na temat badań w Palmyrze można znaleźć tutaj).

Przed 2011 rokiem CAŚ UW prowadziło również badania na innych ważnych stanowiskach archeologicznych w Syrii, takich jak Tell Qaramel (osada z okresu neolitu), Tell Arbid (miasto z epoki brązu i żelaza), czy Hawarte (mitreum z okresu rzymskiego i bizantyjskiego). Polscy specjaliści brali też udział w ratunkowych badaniach wykopaliskowych na terenach zalewowych w związku z budową tam rzecznych. (Więcej na temat badań CAŚ UW w Syrii można przeczytać tutaj).

Obecna wizyta nie tylko potwierdza zaangażowanie obu instytucji w ochronę bogatego dziedzictwa kulturowego Syrii, ale również stanowi obiecujący krok w stronę wznowienia międzynarodowej współpracy w tym regionie. W tym celu odbyły się też wspólne spotkania z przedstawicielami Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, których tematem były możliwe kierunki współpracy naukowej.

– „Podczas dotychczasowych spotkań z dr. Zeidanem ustaliliśmy priorytety współpracy i omówiliśmy pierwsze kroki do ich realizacji. Plany dotyczą w pierwszym rzędzie działań w zakresie konserwacji oraz szkoleń dla syryjskich specjalistów” – wyjaśnia prof. Obłuski. Jak podkreśla, obie strony wyraziły chęć zacieśniania współpracy m.in. poprzez wymianę naukowców i studentów.

Podczas wszystkich rozmów podkreślano też znaczenie skoordynowanych działań między dyscyplinami i instytucjami w celu wspierania odbudowy i ochrony dziedzictwa kulturowego Syrii.