Ukazała się właśnie dziesiąta publikacja w ramach PCMA Monograph Series, zatytułowana „Glass bead trade in Northeast Africa. The evidence from Meroitic and post-Meroitic Nubia”. Autorką monografii na temat handlu szklanymi paciorkami w Afryce Północno-Wschodniej jest dr Joanna Then-Obłuska.
Sznury kolorowych, szklanych paciorków były popularnym towarem, którym handlowano w całej starożytnej Nubii w pierwszej połowie I tysiąclecia n.e. Łącząc badania makroskopowe z analizami laboratoryjnymi autorka wprowadza badania nubiologiczne na nowe terytoria, dzięki ustaleniu markerów diagnostycznych dla badań nad szlakami handlowymi i szerszymi trendami ekonomicznymi w Nubii meroickiej i post-meroickiej.
Rezultaty badań archeometrycznych, przejrzyście zaprezentowane i omówione, pokazują pochodzenie szkła, z którego wykonano przebadane paciorki. Dzięki temu, zidentyfikowano pochodzenie wielu paciorków znalezionych w pochówkach nubijskich. Ich źródłem okazały się Południowe Indie i/lub Sri Lanka; zrekonstruowano też ich dystrybucję na terenie Afryki północno-wschodniej, co dostarczyło pierwszych niepodważalnych dowodów na kontakty pomiędzy Nubią a wybrzeżem Morza Czerwonego. Patrząc szerzej, pokazuje to też — pośredni lub bezpośredni — udział Nubii w azjatyckim handlu morskim w okresie intensywnej wymiany przypadającym na IV do VI wieku n.e.
Badania zostały zrealizowane dzięki funduszom Narodowego Centrum Nauki, Grant DEC-2013/09/D/HS3/04508 na projekt “Rekonstrukcja kontaktów handlowych w Afryce Północno-Wschodniej na podstawie analizy interdyscyplinarnej nubijskich ozdób osobistych”, który dr Obłuska realizowała w latach 2014–2018 przy Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Wśród omawianych w książce zabytków znajdują się m.in. znaleziska z wykopalisk CAŚ UW.
Joanna Then-Obłuska jest adiunktem na Uniwersytecie Warszawskim, a także współpracownikiem Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Chicago. Specjalizuje się w archeologii północno-wschodniej Afryki. Doktorat obroniła w 2008 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim i od tego czasu jej projekty badawcze koncentrują się wokół zagadnień społecznych i związanych z wymianą handlową, które poznaje badając biżuterię i paciorki z Sudanu i Egiptu. Analizuje je pod kątem materiału, z którego są wykonane oraz technik stosowanych do ich produkcji. Sięga po analizy archeometryczne, aby naświetlić gospodarczą rolę dóbr importowanych w okresie wzmożonego handlu w regionie Oceanu Indyjskiego. Od niedawna obszar jej badań objął także zabytki z Etiopii.
Joanna Then-Obłuska with Barbara Wagner, Glass bead trade in Northeast Africa. The evidence from Meroitic and post-Meroitic Nubia (=PAM Monograph Series 10), Warsaw: PCMA, WUP, 2019
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539070
Książka, wydana nakładem Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego dostępna jest w wersji papierowej oraz elektronicznej w księgarni internetowej WUW.