Jiyeh

Jiyeh (antyczna Porphyreon)

Nazwa projektu:

Polsko-Libańska Misja Archeologiczna w Jiyeh (Porphyreon)
Polish-Lebanese Archaeological Mission in Jiyeh (Porphyreon)

Facebook:

Polish Archaeological Projects in Lebanon

Academia.edu:

The Joint Expedition to Chhim and Jiyeh, Lebanon. Polish-Lebanese Mission
Typ stanowiska:

Stanowisko osadnicze

Lokalizacja:

Liban
Wybrzeże Morza Śródziemnego
ok. 25 km na południe od Bejrutu
12 km na północ do Sajdy, starożytnego Sydonu

Datowanie:

– epoka późnego brązu (wiek: ok. 1500–1150 p.n.e.)
– epoka żelaza (wiek: ok. 1150–530 p.n.e.)
– okres perski (wiek: 475–330 p.n.e.)
– okres hellenistyczny (wiek: 330–63 p.n.e.)
– okres wczesnorzymski (wiek: 63 p.n.e.–135 n.e.)
– okres późnorzymski (wiek: 135–324 n.e.)
– okres bizantyjski (wiek: 324–640 n.e.)
– okres wczesnoislamski (wiek: 640–1174 n.e.)

Najciekawsze odkrycia:

– kwartał mieszkalny wybudowany w IV/V wieku n.e.
– malowidła ścienne–motywy floralne, fragment Psalmu
– centrum produkcji ceramiki późnohellenistycznej i wczesnorzymskiej
– nekropola rzymska i wczesnobizantyjska
– bazylika chrześcijańska z mozaikami podłogowymi (V–VI w. n.e.)
– terakotowe protomy (maski) wotywne z V wieku p.n.e.
– kamienna stela z przedstawieniem egipskiego bóstwa Horusa
– pozostałości instalacji związanych z produkcją wina odkryte i zadokumentowane podczas prac budowlanych prowadzonych na północ od stanowiska w 2012 roku
– wyniki badań paleobotanicznych i archeozoologicznych pomagają ustalić gatunki uprawianych w starożytności roślin i hodowanych zwierząt

Historia badań:

Badane przez misję CAŚ UW w latach:

Od 1997 roku: 2003 – badania geofizyczne w sektorach B i Q; 2004–badania ratunkowe (sektor B); 2005–badania w bazylice (sektor Q) i sektorze C; 2008–2014 – badania w sektorze mieszkalnym (sektor D).

Typ badań:

badania wykopaliskowe, badania powierzchniowe w okolicach stanowiska, badania podwodne, prospekcja geofizyczna

Kierownicy badań:

Tomasz Waliszewski (Instytut Archeologi, Uniwersytet Warszawski)

Instytucje współpracujące:

– Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego
– Direction Générale des Antiquités
– Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

Informacje dodatkowe:

Ruiny starożytnej zabudowy znane były podróżnikom europejskim już w wieku XVIII i XIX. Pierwsze badania wykopaliskowe przeprowadził na stanowisku libański archeolog Roger Saidah w 1975 roku. Prace przerwał wybuch wojny domowej w Libanie.

Opis stanowiska i badań:

Stanowisko o powierzchni około 3 ha położone jest ok. 25 km na południe od Bejrutu, przy autostradzie nadmorskiej wiodącej do Sajdy (starożytnego Sydonu). Ruiny osady zalegają bezpośrednio na płaskim brzegu Morza Śródziemnego.

Stanowisko identyfikowane jest z grecko-rzymskim miastem Porphyreon. Nazwa odnosi się najpewniej do wytwarzanego na wybrzeżu fenickim purpurowego barwnika. Porphyreon – miasto hellenistyczne założone prawdopodobnie przez Ptolemeuszy w III wieku p.n.e., w okresie późnoantycznym stało się już tylko niewielką wioską. To z tym okresem związana jest większość odkrywanych domów, a także bazylika i nekropola zlokalizowana na północ od kwartału mieszkalnego (sektor D).

W północnej części stanowiska, w trakcie prowadzonych tam prac budowlanych, odkryto także (nieistniejące już) pozostałości centrum produkcji ceramiki z okresu późnohellenistycznego i wczesnorzymskiego oraz związane najprawdopodobniej z okresem późnoantycznym pozostałości po instalacjach służących do produkcji wina.

Inne materiały na temat misji: