Tell Raffaan

Tell Raffaan

Tall Raffan
Tall Rafân
  • Nazwa projektu:

    Badane w ramach międzynarodowego projektu ratunkowego „Eski Mosul Dam Salvage Project”

  • Typ stanowiska:

    Osada i cmentarzysko

    Lokalizacja:

    Irak
    Górna Mezopotamia, prawy brzeg górnego Tygrysu w prowincji Niniwa
    Starożytna Asyria

    Datowanie:

    – Chalkolit, okres wczesnej kultury Uruk, 3800–3500 p.n.e.

Najciekawsze odkrycia:

– Grób w obstawie kamiennej z okresu Uruk (IV tysiąclecie p.n.e.)
– Narzędzia obsydianowe

Historia badań:

Badane przez misję CAŚ UW w latach:

1984–1985

Typ badań:

Wykopaliska

Kierownicy badań:

Piotr Bieliński
Ryszard Mazurowski
Waldemar Chmielewski

Instytucje współpracujące:

– Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego
– Iracki Departament Starożytności

Opis stanowiska i badań:

Polskie badania rozpoczęły się wiosną 1984 r. i objęły mikroregion wioski Raffaan, położonej na prawym brzegu Tygrysu. Niewysokie wzgórza, otaczające łukiem tę okolicę od południa, dochodzą do brzegu rzeki, zamykając w sposób naturalny ten obszar. Zostały w nim zlokalizowane cztery stanowiska osadnicze: Tell Raffaan, Tell Rijim, Tell Saud i Chirbet Mulali. Stwierdzono też obecność stanowisk paleolitycznych rozsianych na wzgórzach.

Misja polska przebadała stanowiska Tell Raffaan i Tell Rijim oraz przeprowadziła powierzchniowe poszukiwania stanowisk z epoki paleolitu. Wykopaliskami na obu stanowiskach kierował Piotr Bieliński, a badania powierzchniowe prowadził Ryszard Mazurowski (instytucjonalnym kierownikiem projektu był Waldemar Chmielewski). Stanowiska Tell Saud i Chirbet Mulali zostały przebadane przez archeologów irackich. Stanowisko Tell Raffaan leżało ok. 400 m na wschód od wioski Raffaan, na niewielkim cyplowym wzgórzu, opadającym stromym stokiem ku rzece i górującym ok. 12 m nad jej brzegiem /5/. W części zachodniej znajdował się współczesny cmentarz, toteż wykopaliska prowadzono jedynie w części wschodniej stanowiska.

W czasie badań okazało się, że warstwy archeologiczne były bardzo zniszczone przez erozję, nie natrafiono na żadne pozostałości budownictwa. Znaleziono jednak wiele fragmentów naczyń ceramicznych, krzemienne wkładki do sierpów oraz bogactwo wiórów i narzędzi obsydianowych. Najciekawszym odkryciem był grób szkieletowy w obstawie kamiennej, odsłonięty na wschodnim stoku wzgórza /2/. Jego wyposażenie stanowiły trzy niedekorowane czarki. Znaleziona w nim ceramika datowana jest na okres wczesnej kultury Uruk (3800–3500 p.n.e.).

Bibliografia projektu:

Ławecka, D. (2019). Late Chalcolithic pottery from Tell Raffaan (Eski Mosul Dam Project) in: Pieńkowska, A., Szeląg, D., Pieńkowska, A. (eds), Stories told around the fountain. Papers offered to Piotr Bieliński on the occasion of his 70th birthday, Warsaw: PCMA, WUW, 393–418.

Bieliński, P. (1992). Tell Raffaan and Tell Rijim – first season of Polish excavation in the Eski Mosul Region – Iraq. Études et Travaux, 16, 273–278.

Bieliński, P. (1992). Tell Rijim and Tell Raffaan 1985 – two campaigns of Polish excavations in Northern Iraq. Études et Travaux, 16, 279–288.

Reiche, A. (1989–90). Polskie wykopaliska w rejonie Eski-Mosul w północnym Iraku w latach 1984–1987. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, 33–34, 653–671.

Bieliński, P. (1987), Tell Raffan and Tell Rijim 1984–1985: Preliminary report on two seasons of Polish excavations in the Saddam Dam Project Area, w: Researches on the Antiquities of Saddam Dam Basin Salvage and other Researches, (pp. 13–19). Baghdad: State Organization for Antiquities and Heritage.

Bieliński P.  (1987). Tall Rafân and Tall Rigm, two seasons of Polish Excavations, 1984–1985, Archiv fur Orientforschung, 34, 206–208.

Mazurowski, R. (1987), Preliminary report on two seasons of survey investigations in the Raffaan Microregion 1984–1985, w: Researches on the Antiquities of Saddam Dam Basin Salvage and other Researches, (pp. 20–23). Baghdad: State Organization for Antiquities and Heritage.

Kozłowski, S.K., Krogulska, M., Reiche, A., Szymczak, K. (1986). Irak, w: Kiss, Z. (red.) 50 lat polskich wykopalisk w Egipcie i na Bliskim Wschodzie, Warszawa: PCMA, 135–142.

Galeria: