Wieże, miedź i plansza do gry – nowe odkrycia CAŚ UW w Omanie

autor

Pod koniec grudnia dobiegł końca kolejny sezon badań CAŚ UW w Dolinie Qumayrah w górach północnego Omanu. Archeolodzy odkryli tam kolejną wieżę w obrębie prehistorycznej osady, zidentyfikowali ślady produkcji metalurgicznej oraz natrafili na… grę planszową sprzed ponad 4 tysięcy lat!

Projekt „Rozwój osadnictwa w epoce brązu i żelaza w górach północnego Omanu” jest finansowany z grantu Narodowego Centrum Nauki (2018/30/M/HS3/00635). Projektem kieruje Piotr Bieliński z CAŚ UW oraz dr Sultan al-Bakri, dyrektor generalny ds. starożytności w Ministerstwie Dziedzictwa i Turystyki Sułtanatu Omanu. Głównym przedmiotem badań podczas tego sezonu było osadnictwo z epoki brązu i żelaza na kompleksie stanowisk we wsi Ayn Bani Saidah.

– To miejsce strategicznie położone na skrzyżowaniu szlaków łączących ważne ośrodki starożytności: Bat na południu i Al-Ayn na północy, dziś stanowiska z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO, oraz wybrzeże morskie w pobliżu portu Sohar na wschodzie, – mówi prof. Piotr Bieliński z CAŚ UW, kierownik projektu.

Tegoroczne odkrycia dowodzą, że również stanowisko badane przez ekspedycję CAŚ UW należy do ważnych ośrodków tego okresu. – Osada z okresu Umm an-Nar jest wyjątkowa między innymi dlatego, że znajdują się w niej aż cztery wieże: trzy okrągłe i jedna ryzalitowa. Mimo swych rozmiarów, blisko 20 m średnicy, jedna z okrągłych wież nie była widoczna na powierzchni, – wyjaśnia dr Agnieszka Pieńkowska z CAŚ UW, która w ramach projektu analizuje pozostałości z epoki brązu.

W innej części stanowiska natrafiono na przedmioty miedziane i ślady przetwórstwa tego surowca, m.in. piec metalurgiczny. – W końcu znaleźliśmy dowód na obróbkę miedzi w tym miejscu, co pokazuje, że nasza osada uczestniczyła w tym lukratywnym handlu, o którym wspominają nawet źródła pisane z Mezopotamii, – zaznacza prof. Bieliński.

Kolejne odkrycie tego sezonu jest tylko pośrednio związane z gospodarką czy handlem. – W jednym z pomieszczeń dużego budynku z okresu Umm an-Nar znaleźliśmy planszę do gry! – opowiada badacz. Plansza wykonana jest z kamienia i ma zaznaczone pola i zagłębienia. W podobne grywano w epoce brązu od Subkontynentu Indyjskiego po Egeę. – Takie znaleziska są rzadkie, ale kilka przykładów podobnych plansz znamy z Doliny Indusu, a także z Mezopotamii, między innymi ze sławnych grobów z Ur – wyjaśnia archeolog.

Languages