Projekt: Historie odciśnięte na podłogach. Funkcjonowanie gospodarstw domowych w Starej Dongoli

  • Kierownik projektu: Dr Maciej Wyżgoł

    Dane kontaktowe: maciej.wyzgol@uw.edu.pl

    Czas trwania:

    styczeń 2021 – styczeń 2023

    Kwota:

    PLN 115 588

    Finansowanie:

    Narodowe Centrum Nauki, Preludium 19, 2020/37/N/HS3/01400

    Financing institution logo

  • Historie odciśnięte na podłogach. Funkcjonowanie gospodarstw domowych w starej Dongoli po upadku Makurii w świetle analizy wieloelementowej powierzchni użytkowych

    Celem projektu jest próba odpowiedzi na pytania dotyczące relacji rodzinnych, religii, tożsamości grupowej i ról płciowych w Starej Dongoli w Sudanie oraz jakich zmian doświadczyły po upadku chrześcijańskiego królestwa Makurii, kiedy to miasto stało się stolicą małego Królestwa Dongoli. Chociaż zmiana polityczna jest dobrze udokumentowana w źródłach pisanych, rzeczywista zmiana społeczna wśród Nubijczyków pozostaje niejasna.

    Mieszkania odkryte w Starej Dongoli mają formę otoczonych murem zespołów domów składających się z kilku budynków zgrupowanych wokół wspólnego dziedzińca. Jednorodność wyposażenia sugeruje, że każdy budynek stanowił odrębny dom zamieszkiwany przez rodzinę, stanowiącą część wielopokoleniowej rodziny zamieszkującej całe osiedle. Ogólny brak pozostawionych na miejscu zabytków oraz wyposażenia komplikuje zadanie rekonstrukcji sposobu użytkowania przez ludzi tej przestrzeni domowej.

    Analizy chemiczne są potężnym narzędziem w interpretacji materiałów archeologicznych. Udowodniono, że działalność człowieka pozostawia wykrywalne ślady na podłogach. Analizy chemiczne pierwiastków są od dawna stosowane w archeologii. Największą popularnością cieszyła się analiza fosforowa wskazująca na występowanie odpadów żywnościowych, resztek palenisk i latryn, ale inne elementy mogą wskazywać na inne czynności, takie jak mielenie zboża, gotowanie czy hodowanie zwierząt.

    Gdy dowiemy się, jak mieszkańcy Dongoli mieszkali w swoich domach, będziemy gotowi odpowiedzieć na pytania dotyczące ich codziennego życia. Kto razem gotował? czy kobiety mogły spotykać się z gośćmi domu? jak często mężczyźni w ogóle widywali kobiety w domu? czy sąsiedzi wspólnie wykonywali swoje obowiązki? Wszystko to składa się na obraz społeczeństwa zamieszkującego to afrykańskie miasto od XIV do XVII wieku.

    Wydarzenia związane z projektem:
    Wykłady i wystąpienia konferencyjne:

    02.2024 Seminarium PCMA: Wielopierwiastkowa analiza podłóg domostw ze Starej Dongoli

    2022 15th International Conference for Nubian Studies, Warszawa
    Referat: “A shared work in a shared domestic space. Creation of the identity of dwellers of Funj period Old Dongola”.

    Publikacje:

    Wyżgoł, M., Nasreldein, M., & Ryś-Jarmużek, A. (2024). The High-Resolution Archaeology of Shared Courtyards at Old Dongola (14th–16th Century ad, Sudan): an Intensive Approach to Domestic Open Spaces. Journal of Field Archaeology, 1-21.

    Wyżgoł, M., & Woronko, B. (2024). Geochemical analysis of domestic spaces. Studying activity areas in houses at 17th-century Old Dongola, Sudan. Journal of Archaeological Science: Reports57, 104599.

    Wyżgoł, M. (2024). Households in Transition: Persistence and Change of Dwellings in the City of Old Dongola (Sudan, 14th–17th Century). African Archaeological Review, 1-23.

    Polecane linki