Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego rozpocznie projekt badawczy na zupełnie nowym terenie: poprowadzi badania archeologiczne w Etiopii. Odbywać się one będą na mocy porozumienia o wspólnym programie badawczym pomiędzy Uniwersytetem Warszawskim, a Uniwersytetem w Mekele.
Projekt zakłada badania w regionie Tigray położonym w północnej Etiopii, graniczącym z Sudanem i Erytreą. W wyniku międzynarodowego konkursu na kierownika projektu CAŚ UW w Etiopii wybrana została włoska badaczka dr Michela Gaudiello, posiadająca doświadczenie w prowadzeniu badań archeologicznych w Etiopii, gdzie pracowała między innymi z misjami niemieckimi, przede wszystkim nad materiałem z okresu Aksum (I–VII wiek n.e.) oraz przedaksumickim (I tysiąclecie p.n.e.). Jej znajomość materiału archeologicznego i zagadnień historycznych jest kluczowa podczas wyboru miejsc przyszłych badań pierwszego polskiego projektu wykopaliskowego w Etiopii.
Jak wyjaśnia dr Artur Obłuski, p.o. dyrektora Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, zaangażowanie CAŚ UW w te badania to naturalne rozszerzenie zainteresowań badawczych polskich uczonych zajmujących się Afryką Północno-Wschodnią.
– Afryka Północno-Wschodnia w starożytności i średniowieczu, choć podzielona na kilka organizmów politycznych stanowiła wspólnotę kulturową. Mówiące różnymi językami społeczności były ze sobą w stałym kontakcie rywalizując lub współpracując np. od Późnego Antyku kościoły Egiptu, Nubii (Sudan) i Aksum (Erytrea i Etiopia) podlegały biskupowi Aleksandrii. Region ten w pewnych momentach historii był centrum cywilizacyjnym dla Europy, Afryki i Azji Zachodniej.
W projekcie weźmie udział międzynarodowy zespół specjalistów, ale planowana jest też szeroka współpraca pomiędzy polskimi ośrodkami. Będzie to zespół interdyscyplinarny, z udziałem filologów, historyków, topografów, specjalistów GIS.
– W ramach programu rozwoju badań będziemy współpracować nie tyko z innymi jednostkami Uniwersytetu Warszawskiego, jak np. mającym wieloletnie tradycje badań nad Etiopią Wydziałem Orientalistyki. Chcielibyśmy, aby w projekcie uczestniczyli także uczeni z innych polskich ośrodków badawczych, którzy wniosą do projektu swoją specjalistyczna wiedzę i doświadczenie. – mówi dr Obłuski.
Dr Gaudiello wraz z dr. Obłuskim przeprowadzili wstępne badania powierzchniowe w północno-wschodniej części regionu Tigray. Były one kluczowe dla prac nad harmonogramem tego wieloletniego projektu, wybrano stanowiska do badań archeologicznych – w pierwszej kolejności Debre Gergis, ważny punkt na szlakach handlowych do Aksum czy Mekele, z zachowanym kościołem oraz między innymi widoczną na powierzchni dużą stelą, oraz drugie miejsce – Mifsas Baḥri, gdzie dr Gaudiello pracowała już na terenie bazyliki z misją Uniwersytetu w Heidelbergu. CAŚ UW planuje rozpocząć prace wykopaliskowe na jednym z tych stanowisk. Perspektywy są szerokie, na dalszym etapie planowane są badania także w zachodniej części prowincji Tigray
– rejon ten został wytypowany jako obszar przyszłych badań właśnie ze względu na to, że bardzo niewiele o nim wiadomo – wyjaśnia dr Gaudiello.
Celem będzie rozpoznanie tutejszej kultury i jej powiązań z Sudanem i Erytreą na przestrzeni dziejów, badania te mogą być także istotnym wkładem dla ustalenia lokalizacji starożytnej krainy Punt, która nie została dotychczas jednoznacznie stwierdzona.
Jak podkreślił dr Artur Obłuski, podstawowym celem projektu, obok odkryć naukowych, jest stworzenie perspektyw badawczych dla polskich naukowców i studentów, którzy są zainteresowani tym regionem.