Misja archeologiczna Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW przeprowadziła pierwszy rekonesans w libańskiej prowincji Akkar, w centralnej części tzw. Żyznego Półksiężyca. Ta część biblijnego Kanaanu jest ciągle mało rozpoznana przez archeologów.
Celem najnowszego projektu CAŚ UW jest przeprowadzenie nieinwazyjnych badań powierzchniowych umożliwiających poznanie pozostałości archeologicznych w prowincji Akkar, w północnym Libanie.
Obszar ten od 3 tys. p.n.e. po okres wypraw krzyżowych odgrywał ważną rolę, jako korytarz komunikacyjny łączący Syrię i Mezopotamię z wybrzeżem śródziemnomorskim. Ze wzmianek w źródłach starożytnych wiadomo, że rywalizowały tu potęgi, takie jak Egipt i imperium Hetytów (tereny dzisiejszej Turcji), bo Akkar zapewniał też łagodny klimat, urodzajną ziemię i dogodne warunki dla osadnictwa.
Grupa archeologów z CAŚ UW pod kierownictwem dr Zuzanny Wygnańskiej przeprowadziła wstępny rekonesans archeologiczny w sierpniu 2018 roku. Badany obszar jest częściowo górzysty, częściowo równinny, poprzecinany licznymi dolinami rzek, wiec wyboru miejsc do badań dokonano na podstawie analizy zdjęć satelitarnych. W trakcie miesiąca prac zidentyfikowano kilkadziesiąt stanowisk – rozległe osiedla zamieszkane przez setki lat, jak i skupiska dawnej ceramiki, czy narzędzi kamiennych. Większość stanowisk pochodzi z okresów późnych – z czasów Bizancjum, wypraw krzyżowych oraz czasów dynastii mameluckich i otomańskich. Dla badaczy szczególnie interesujące było odkrycie budowli megalitycznych z połowy 4 tys. p.n.e.
Do tej pory wiadomo było o kilkudziesięciu takich grobowcach zbudowanych z wielkich głazów, interpretowanych jako miejsca pochówku ludności nomadycznej. Archeolodzy z CAŚ UW zidentyfikowali towarzyszące im budowle – wielkie prostokątne pomieszczenia z absydą przylegającą do krótszego boku. Czy budowle takie miały charakter mieszkalny czy kultowy pozostaje na razie zagadką, ale już samo ich współwystępowanie z grobowcami, to nieznane dotąd zjawisko. Równie ciekawe było odnalezienie w pobliżu megalitów głazów zdobionych rytami z motywem węża, wskazującymi, że miejsce miało charakter kultowy. Są to jednak dopiero wstępne wyniki, a zespół planuje kontynuację badań, tak aby dowiedzieć się więcej o różnych okresach historii prowincji Akkar.
Komunikat prasowy: Brama do śródziemnomorza: Akkar
-
11. Boulder with a rock carving depicting a snake found near a megalithic grave from the Early Bronze Age I (3600–2800 BC) ; Głaz z rytem przedstawiającym węża znaleziony w pobliżu grobowca megalitycznego z wczesnego brązu I (3600-2800 p.n.e.) (fot. G. Rzeźnik) -
14. Survey in an olive grove on the terraces below the archaeological site; Powierzchniówki w gaju oliwnym na tarasach poniżej stanowiska archeologicznego (fot. S. Rempel).
