Hatra
-
Najciekawsze odkrycia:
– Przedmiotem polskich badań były fortyfikacje miejskie
– Odkrycie starszych murów obronnych miasta z I wieku n.e. z wieżą narożnąHistoria badań:
Badane przez misję CAŚ UW w latach:
1990
Typ badań:
Wykopaliska
Kierownicy badań:
Michał Gawlikowski
Instytucje współpracujące:
– Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego
– Iracki Departament Starożytności -
Typ stanowiska:
Miejskie stanowisko osadnicze (miasto antyczne)
Lokalizacja:
Irak
Prowincja Niniwa
Iracka Jazira
Północna MezopotamiaDatowanie:
– Miasto (koniec III wieku p.n.e.–połowa III wieku n.e.)
– Fortyfikacje odkryte przez polską misję: I wiek n.e.
– Fortyfikacje widoczne na powierzchnia dokumentowane przez polską misję II wiek–1. połowa III wieku
Informacje dodatkowe:
Badania przerwane z powodu wybuchu I wojny w Zatoce Perskiej.
Opis stanowiska i badań:
Stanowisko leży 80 km na południowy zachód od Mosulu, pośrodku pustynnego stepu. Był to ważny ośrodek miejski i religijny od okresu hellenistycznego królestwa Seleucydów (III/II wiek p.n.e.), później wasalne księstwo w orbicie wpływów politycznych królestwa Partów, na jego zachodnich rubieżach. Największy rozkwit miasta przypadł w II wieku n.e. W okresie wojen rzymsko-partyjskich w Mezopotamii było to ufortyfikowane miasto graniczne na linii walk, które zostało zdobyte przez Sasanidów i opuszczone w połowie III wieku n.e.
Bardzo dobrze zachowane ruiny architektury sakralnej w centrum miasta sprawiły, że stanowisko znalazło się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Polskie prace wykopaliskowe były prowadzone w południowo-wschodniej części miasta. Odsłonięte pozostałości starszych murów, pochodzących z I wieku n.e. zostały prześledzone na dystansie ok. 200 m za pomocą sondaży. Zadokumentowano też ok. 500 m długości odcinek murów obronnych z II–III wieku n.e.
Gawlikowski, M. (2013). The development of the city of Hatra. In L. Dirven (Ed.), Hatra. Politics, Culture and Religion between Parthia and Rome (pp. 73–79). Stuttgart: Steiner.
Gawlikowski, M. (1991). The first season of excavations in Hatra, Iraq. Polish Archaeology in the Mediterranean, 2, 119–121.
Wybrana bibliografia stanowiska:
Bertolino, R. (1995). La cronologia di Hatra: Interazione di archeologia e di epigrafia (=Supplements to AIUON 83). Naples.
Abbadi, S. (1983). Die Personennamen der Inschriften aus Hatra, Texte und Studien zur Orientalistik 1, Hildesheim and New York.
Drijvers, H. J. W. (1977). Hatra, Palmyra und Edessa: Die Städte der syrisch-mesopotamischen Wüste in politischer, kulturgeschichtlicher und religionsgeschichtlicher Beleuchtung, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II/8, 799–906.
von Gall, H. (1970). Zur figuralen Architekturplastik des grossen Tempels von Hatra, Baghdader Mit-teilungen, 5, 7–32.
Andrae, W. (1908–1912). Hatra nach Aufnahmen von Mitgliedern der Assur Expedition der Deutschen Orient-Gesellschaft, 2 vols., Leipzig.