Europejska Rada ds. Nauki (ERC) ogłosiła właśnie najnowsze wyniki konkursów grantowych. Wśród laureatów znalazła się dr hab. prof. UW Maria Nowak z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Projekt pt. PeriPolis – A provincial capital polis at the end of the Roman era. Periphery or a center of power? (PeriPolis – Stolica prowincji w końcu epoki rzymskiej. Peryferia czy centrum władzy?) uzyskał finansowanie w konkursie ERC Consolidator. Prof. Nowak stworzy kilkuosobowy interdyscyplinarny zespół badawczy, który będzie korzystać ze źródeł historycznych, archeologicznych i papirologicznych aby zbadać funkcjonowanie prowincjonalnych instytucji państwowych w okresie późnego Cesarstwa Rzymskiego.
Późne Cesarstwo Rzymskie mierzyło się z licznymi wyzwaniami, które ostatecznie doprowadziły do jego częściowej dezintegracji w VII wieku. Oprócz nieustannych najazdów ludów koczowniczych oraz długotrwałego konfliktu z imperium perskim, możliwości administracyjne państwa stawały się coraz bardziej niewydolne między V a VII stuleciem. W prowincjach namiestnicy i inni urzędnicy mieli coraz większe trudności z egzekwowaniem uprawnień nadawanych im przez cesarzy. Zjawisko to wynikało z wyłonienia się nowej, silnej arystokracji wojskowo-urzędniczej, wyraźnie odmiennej od elit Cesarstwa z poprzednich wieków, oraz ogromnego wzrostu pozycji instytucji religijnych.
Wykorzystując źródła pisane i archeologiczne, prof. Maria B. Nowak przedstawi nowe spojrzenie na funkcjonowanie późnego Cesarstwa Rzymskiego na jego peryferiach. Zbada administrację prowincjonalną, skuteczność komunikacji między dworem cesarskim w Konstantynopolu a stolicami prowincji, a także realne egzekwowanie prawa w odległych regionach imperium. Badany okres charakteryzuje się istotnymi zmianami w układach sił, które nieuchronnie wpływały zarówno na zarządzanie prowincjami, jak i na sam autorytet cesarzy.
Badania prof. Nowak koncentrują się na trzech wyjątkowo dobrze udokumentowanych stolicach prowincjonalnych — Antinoopolis, Rawennie i Petrze — ale obejmują także podobne miasta w basenie Morza Śródziemnego. Dzięki porównawczemu ujęciu projekt ma na celu stworzenie całościowego modelu administrowania wymiarem sprawiedliwości i egzekwowania prawa w późnym Cesarstwie Rzymskim, przyczyniając się tym samym do pełniejszego obrazu instytucji państwowych w starożytności rzymskiej.
Prof. Maria Nowak jest kierowniczką Zakładu Dziedzictwa Tekstowego w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują historię prawa i prawo rzymskie, papirologię oraz Egipt grecko-rzymski.
Serdecznie gratulujemy!