Projekt: Baraka. Rewitalizacja najstarszego zachowanego meczetu w Starej Dongoli

  • Kierownik projektu:
    dr hab. Artur Obłuski, prof. UW

    Dane kontaktowe: a.obluski@uw.edu.pl

    Koordynator projektu:

    Dr Tomomi Fushiya (CAŚ UW)

    Czas trwania:

    styczeń 2023–grudzień 2025

    Kwota:

    1 143 215 USD

    Finansowanie:

    The ALIPH Foundation, grant na projekty w latach, 2022–2026 “Baraka: Revitalization of the Oldest Preserved Sudanese Mosque at Old Dongola”

    Financing institution logo

  • Baraka: Rewitalizacja najstarszego zachowanego meczetu w Starej Dongoli

    Słowa kluczowe: renowacja, konserwacja, meczet, budynek historyczny, zaangażowanie społeczności, muzeum, dziedzictwo islamskie, Stara Dongola, Sudan, Afryka

    Zabytkowy meczet w Starej Dongoli jest najstarszym zachowanym meczetem w Sudanie. Projekt Baraka ma na celu odrestaurowanie budynku przy użyciu najnowszych metod konserwatorskich i ponowne otwarcie go dla lokalnych i międzynarodowych gości, którzy będą mogli poznać islamskie dziedzictwo tego miejsca dzięki przedstawionej tam specjalnie przygotowanej wystawie.

    Stara Dongola (dawniej Tungul) była stolicą królestwa Makurii od V do XIV wieku. Od XVI wieku, pod władaniem muzułmańskiego sułtanatu Fundż, ponownie rozwinęła się jako regionalne centrum polityczne i ośrodek nauczania islamu. Meczet w Starej Dongoli, nieprzerwanie użytkowany przez 1100 lat, jest jedynym zachowanym po dziś dzień budynkiem, który przetrwał te wydarzenia historyczne. Ta dwupiętrowa budowla wysokości 12 m została pierwotnie wzniesiona jako sala tronowa lub kościół na początku IX wieku. W 1317 roku została przekształcona w miejsce kultu dla muzułmanów i służyła społeczności przez ponad 600 lat, do 1969 roku.

    Interdyscyplinarny zespół polskich, sudańskich i japońskich ekspertów pracuje nad zadaniami koniecznymi dla otwarcia meczetu jako obiektu zabytkowego. Wymaga to kompleksowej dokumentacji budynku, przeniesienia zamieszkującej go kolonii nietoperzy, ustabilizowania jego konstrukcji, a także konserwacji malowideł ściennych i historycznych inskrypcji pokrywających część ścian wewnętrznych. W skład zespołu, działającego we współpracy z sudańską służbą starożytności (National Corporation for Antiquities and Museums) wchodzą specjaliści z CAŚ UW, Politechniki Warszawskiej, Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zespół współpracuje również z lokalnymi społecznościami, w tym z miejscowym imamem i szejkami, w celu stworzenia przestrzeni wystawienniczej i programów angażujących miejscowych mieszkańców skupiających się na islamskim dziedzictwie Starej Dongoli. W ramach projektu młodzi sudańscy eksperci zostaną przeszkoleni w zakresie konserwacji malowideł ściennych, a lokalni mieszkańcy i studenci wezmą udział w tworzeniu programów zwiedzania i oprowadzaniu gości, co pozwoli zbudować silniejszą świadomość konieczności ochrony dziedzictwa.

    Współpracownicy:
    • Prof. Dr hab. Krzysztof Chmielewski (Konserwator, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie)
    • Prof. Dr hab. Wojciech Terlikowski (Inżynier, Politechnika Warszawska)
    • Prof. Dr hab. Piotr Tryjanowski (Biolog, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu)
    • Dr Tomomi Fushiya (Koordynator projektu, Chief Community Engagement, CAŚ UW)
    • Dr Habab Idriss (Engagement facilitator and trainer, National Corporation for Antiquities and Museums)
    • Zaki edDeen Mahmoud Babiker (Archeolog)
    • Piotr Bartosiak (Inżynier, Politechnika Warszawska)
    • Anna Brzozowska (Księgowość, CAŚ UW)
    • Adrian Chlebowski (Topograf, CAŚ UW)
    • Martyna Gregoriou- Szczepaniak (Inżynier, Politechnika Warszawska)
    • Anna Kwiatkowska (Konserwator – Jan.-Mar. 2023)
    • Mahamed Hassan Siedahmed (Engagement facilitator and trainer, Northern State Supreme Council of Tourism)
    • Dominika Siwek (Konserwator – Jan.-Mar. 2023)
    • Magdalena Skarżynska (Główny Konserwator, CAŚ UW)
    • Bogna Skawara (Konserwator – Jan.-Mar. 2023)
    • Ewa Sobczyńska (Inżynier, Politechnika Warszawska)
    • Dawid Szymanski (Konserwator – Jan.-Mar. 2023)
    • Kacper Wasilewski (Inżynier, Politechnika Warszawska)
    • Agnieszka Wujec (Architekt)
    Trainees:
    • Moshira Abdalmoneim Hassan Abdalrahim (Trainee: Community Engagement)
    • Rajaa Alamein Adam (Trainee: Community Engagement, University of Neelain)
    • Mona Osman Ahmed (Trainee: Community Engagement
    • Nusaiba Ahmed Ali Ahmed (Trainee: Community Engagement, University of Khartoum)
    • Asmhan Safe Alden (Trainee: Community Engagement)
    • Enas Ata Suliman (Trainee: Community Engagement)
    Wydarzenia związane z projektem:
    Wykłady i wystąpienia konferencyjne:

    4-6 July 2023, 3 papers will be presented at the “Nile’s Earth International Conference”, organised by the École Nationale Supérieure d’Architecture de Grenoble (ENSAG-UGA) in collaboration with the UMR 5189 Histoire et Sources des Mondes Antiques (CNRS), UMR 8167 Orient & Méditerranée (CNRS), the International Centre for Earthen Construction (CRAterre), the French Institute of Oriental Archaeology in Cairo (Ifao), the Centre Franco-Égyptien d’Étude des Temples de Karnak (CFEETK, CNRS/MoTA), and the Section française de la direction des antiquités du Soudan (SFDAS).

    Publikacje:

    2024 Fushiya, T., and Hassan Siedahmed M. ‘Testimonies of Cooperative Care: A Socioeconomic System of Maintenance of the Oldest Mosque in Sudan’. In Nile’s Earth International Conference: Study and Conservation of Earthen Architecture of the Ancient Nile Valley, edited by Timothy Joffrey, Anthony Crosby, David Gandreau, Alix Hubert, Séverine Marchi, and Jeffrey Spencer, 80–88. Grenoble: CRAterre Editions. https://hal.science/hal-04534448.

    2024 Chmielewski, K., and Skarżyńska, M. ‘Baraka:Revitalization of Sudan’s Oldest Preserved Mosque at Old Doongola, Conservation of the Wall Paintings, Project Assumptions and Preliminary Test Reults’. In Nile’s Earth International Conference: Study and Conservation of Earthen Architecture of the Ancient Nile Valley, edited by Timothy Joffrey, Anthony Crosby, David Gandreau, Alix Hubert, Séverine Marchi, and Jeffrey Spencer, 173–80. Grenoble: CRAterre Editions. https://hal.science/hal-04534448.

    2024 Gregoriou-Szczepaniak, M., Terlikowski, W., Sobczyńska, E., and Wasilewski, K. ‘Structural Assessment of Mosque Building in Old Dongola, Sudan’. In Nile’s Earth International Conference: Study and Conservation of Earthen Architecture of the Ancient Nile Valley, edited by Timothy Joffrey, Anthony Crosby, David Gandreau, Alix Hubert, Séverine Marchi, and Jeffrey Spencer, 137–42. Grenoble: CRAterre Editions. https://hal.science/hal-04534448.

    2024 Fushiya, T.,Obłuski, A., Tryjanowski, P., and Węgiel, A. ‘Importance of Birds and Bats in the Diet of the Striped Polecat (Ictonyx Striatus) in Archaeological Heritage Old Dongola (Sudan)’. Journal of Arid Environments 225 (December):105259. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2024.105259.

    2024 Fushiya, T.,Obłuski, A., Tryjanowski, P., and Węgiel, A. ‘Importance of Heritage Structures as Bat Roosts in the Sahara Desert’. African Journal of Ecology 62 (3): e13319. https://doi.org/10.1111/aje.13319.

    Polecane linki

    W mediach społecznościowych:

    Więcej informacji o Starej Dongoli