-
KUP ONLINE
-
Stefan Jakobielski & Małgorzata Martens-Czarnecka, Magdalena Łaptaś, Bożena Mierzejewska, Bożena Rostkowska, Pachoras. The Wall Paintings from the Cathedrals of Aetios, Paulos and Petros (=PAM Monograph Series 4), Warszawa: PCMA UW, IKŚiO PAN, MNW, WUW
Warszawa 2017
ISBN 978-83-942288-7-3 (druk)
ISBN 978-83-235-3236-1 (online)
https://doi.org/10.31338/uw.9788323532361
474 strony
Oprawa miękka ze skrzydełkamiKatalog malowideł z katedry faraskiej jest drugą częścią naukowej publikacji wczesnochrześcijańskiej katedry odkrytej przez ekipę polskich archeologów kierowaną przez prof. Kazimierza Michałowskiego w latach 1961-1964 w ramach tzw. Kampanii nubijskiej zainicjowanej przez UNESCO w związku z budową Wysokiej Tamy Asuańskiej. Dotyczy dekoracji ściennych, które uratowano ogromnym wysiłkiem polskich konserwatorów i archeologów. Praca została napisana przez Stefana Jakobielskiego przy współpracy Małgorzaty Martens-Czarneckiej. Zawiera też wkład w postaci opisów katalogowych pióra Bożeny Mierzejewskiej, Bożeny Rostkowskiej i Magdaleny Łaptaś.
Dla każdego malowidła podane są wszystkie dane metryczne, lokalizacja oraz stan zachowania. Opisy zostały uporządkowane według schematu: kompozycja, stroje i ornamenty, atrybuty i barwy poszczególnych elementów. Każdy kończy się komentarzem zawierającym interpretację malowidła i dotychczasową dyskusję na ten temat. Inskrypcje, o ile towarzyszyły malowidłom i zostały zachowane, zostały zaprezentowane osobno wraz z transkrypcją i tłumaczeniem, sprawdzonymi przez innego uznanego specjalistę, prof. Adama Łajtara. Do każdego malowidła zebrano pełną literaturę (do roku 2015).
Katalog jest bogato ilustrowany zdjęciami malowideł, zarówno wykonanymi jeszcze przed zdjęciem ich ze ścian katedry, jak i po konserwacji. Interpretację pozostałości malowideł ułatwiają doskonałe rysunki wykonane przez dokumentalistów związanych z CAŚ UW. Całość zredagował Stefan Jakobielski. Koncepcję prezentacji katalogu przygotowała Iwona Zych, uzupełniając część opisową blokiem informacji w postaci rozkładanej osi czasu lokalizującej wszystkie malowidła na osi czasu, serią rysunków ścian oraz aksonometrią poszczególnych faz katedry umiejscawiającą malowidła w przestrzeni. Blok uzupełniony jest o tabelę wszystkich ornamentów oraz wzorów zarejestrowanych na malowidłach, jak również uproszczonych rysunków postaci biskupów Pachoras, królów Makurii i dygnitarzy nubijskiego dworu, co ułatwia komparatystyczne studia. Istotne tablice konkordancji oraz indeks tematyczny stanowią o tym, że całość stanowi doskonałe narzędzie dla badaczy.
Monografia obejmuje całość malowideł ściennych z katedry: poza zabytkami przechowywanymi w Muzeum Narodowym w Chartumie i Muzeum Narodowym w Warszawie uwzględnia także malowidła, których nie zdjęto ze ścian kościoła i które w związku z tym dziś już nie istnieją. Publikacja zatem „to sui generis inwentarz malowideł zdobiących kiedyś ściany zatopionej obecnie katedry”, jak podsumowuje to w swej recenzji prof. Adam Łukaszewicz.
Pliki do pobrania:
