Dendera
(gr.) Tentyra
-
Nazwa projektu:
-
Typ stanowiska:
miasto
Lokalizacja:
Egipt
Górny EgiptDatowanie:
– Pierwszy Okres Przejściowy (ok. 2250 – ok. 2050 p.n.e)
– zabytki z okresu hellenistyczno-rzymskiego
– pozostałości sanktuarium z czasów rzymskich
Najciekawsze odkrycia:
– relikty architektoniczne pochodzące głównie z I Okresu Przejściowego – duże założenie wzniesione z cegły mułowej mieściło m.in. piekarnię, gdzie wypiekano chleby składane w ofierze w pobliskiej świątyni Hathor;
– teksty greckie z okresu hellenistycznego i rzymskiego;
– kamienne relikty budowli o charakterze kultowym z okresu rzymskiego.
Historia badań:
Badane przez misję CAŚ UW w latach:
1999–2002
Typ badań:
badania wykopaliskowe
Kierownicy badań:
Adam Łukaszewicz, François Leclère
Instytucje współpracujące:
– Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego
– Institut Français d’Archéologie Orientale (IFAO)
Opis stanowiska i badań:
Miasto Dendera położone w Górnym Egipcie było w starożytności ośrodkiem kultu bogini Hathor. Budowę dedykowanej jej świątyni rozpoczęto w czasach Ptolomeusza IX, zakończono za panowania Nerona. Jej fasada zwrócona jest w kierunku Nilu. W odróżnieniu od klasycznych budowli egipskich nie ma dziedzińca z portykami oraz nie poprzedzają jej pylony. Z kaplicy dedykowanej Ozyrysowi pochodzi słynny „Zodiak z Dendery” z przedstawieniem 12 konstelacji pasa zodiakalnego, jest to jedno z najstarszych przedstawień zodiaku. Na południe od świątyni Hathor mieściła się świątynia Izydy, na zachód – święte jezioro.
Polsko-francuska misja archeologiczna badała między innymi hellenistyczne i rzymskie pozostałości zabudowy miejskiej położone na wschód od świątyni Hathor – jedną z dzielnic antycznego miasta. Odkryto zabudowę z I Okresu Przejściowego, w tym piekarnię, gdzie wypiekano chleby składane w ofierze w świątyni Hathor, a także relikty kamiennej budowli o charakterze kultowym z okresu rzymskiego. Wśród zabytków ruchomych znalazły się również teksty greckie z okresu hellenistycznego i rzymskiego.
Rezultaty badań:
Sezon po sezonie – „Newsletter PCMA”:
Wystawy:
październik 2007 – 70-lecie polskiej archeologii w Egipcie – wystawa oraz tablica „Wykopaliska w Tell Edfu i w Dendera, Współpraca polsko-francuska”
Inne:
Focus, kwiecień 2012 – Zodiak w jaskini
Łukaszewicz, A. (2003). Dendera: Interim communiqué. Polish Archeology in the Mediterranean 14, 197–198.
Łukaszewicz, A. (2000). Dendera: The French-Polish excavations. First communiqué. Polish Archeology in the Mediterranean 11, 149–152.