Wystawa i konferencja o badaniach archeologicznych w Syrii i Iraku

Otwarcie wystawyW cieniu wojny. Zabytki Syrii i Iraku w badaniach Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW zgromadziło ponad 150 osób. Na inauguracyjny wykład Ruiny Palmyry wczoraj i dziś profesora Michała Gawlikowskiego zabrakło miejsc w Sali Senatu.

Wśród zgromadzonych znaleźli się goście oficjalni z polskiego MSZ, Polskiego Komitetu UNESCO, przedstawiciele syryjskiej Generalnej Dyrekcji Starożytności i Muzeów, reprezentanci ambasad krajów  goszczących misje Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, Rektor UW i pracownicy wielu instytucji badawczych. Dopisała też publiczność, a wśród niej archeolodzy, konserwatorzy i badacze związani z misjami Uniwersytetu Warszawskiego, a także osoby spoza środowiska naukowego zainteresowane polskimi badaniami na Bliskim Wschodzie. [Fig. 1-5

Wystawa spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem. Chwalono profesjonalną aranżację przypominającą wnętrze świątyni (autorstwa MOYO Teresa Witkowska), nastrojowe zdjęcia i oświetlenie. Ale gwiazdą wystawy był bez wątpienia Lew Palmyreński – ponad dwumetrowej wysokości makieta płaskorzeźby odkopanej i zrekonstruowanej przez misję CAŚ UW. Makietę wykonali studenci Pracowni Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP pod kierunkiem Anny Tomkowskiej. Korzystali przy tym z konsultacji Bartosza Markowskiego, który dziesięć lat temu konserwował tę płaskorzeźbę i przygotował jej nową ekspozycję przed wejściem do Muzeum w Palmyrze. [Fig. 6-8]

Wszystkie informacje na wystawie były dwujęzyczne (w jęz. polskim i angielskim), podobnie jak folder wydrukowany z okazji wystaw. Dodatkowe opisy i zdjęcia umieszczono na specjalnej stronie internetowej, do której prowadziły znajdujące się na wystawie kody QR. Zorganizowano też oprowadzanie dla  dzieci, m.in. uczniów Gimnazjum w Podkowie Leśnej, które niedawno otrzymało im. Kazimierza Michałowskiego, patrona CAŚ UW. Dla najmłodszych (i nie tylko) przygotowano specjalną kolorowankę z Lwem Palmyreńskim. [Fig. 9-10]

Wystawie towarzyszyła konferencja "Polacy na Bliskim Wschodzie". Spotkali się na niej uczestnicy większości misji CAŚ UW w krajach Bliskiego Wschodu. Badacze pracujący w Syrii zawiązali przy tej okazji polski komitet organizacji SHIRIN (Syrian Heritage in Danger: an International Research Initiative and Network). Jego tymczasowym przewodniczącym został prof. Michał Gawlikowski. 

Otwarcie wystawy zbiegło się w czasie z odbiciem Palmyry z rąk Daesz przez syryjskie siły rządowe, co przydało ich tematyce dodatkowej aktualności. To zaś przełożyło się na zainteresowanie ze strony mediów oraz zwiedzających. Co więcej, przedstawiciele Generalnej Dyrekcji Starożytności i Muzeów Syrii biorący udział w konferencji zaprosili przedstawicieli CAŚ UW, by udali się do Palmyry i zapoznali się z sytuacją zabytków odkrytych i konserwowanych przez naszą misję.

Do Palmyry udali się na kilka dni konserwator zabytków Bartosz Markowski oraz archeolog Robert Żukowski. O tym, co zastali w palmyreńskim muzeum i o doraźnych pracach konserwatorskich, jakie udało im się przeprowadzić opowiedzieli podczas konferencji prasowej zorganizowanej przez Biuro Prasowe UW. Jej efektem były liczne doniesienia medialne na ten temat, które pokazały, jak ważnym tematem jest polski wkład w ratowanie dóbr dziedzictwa kulturowego ludzkości. [Fig. 11-12]

 W ostatnim dniu trwania wystawy rozpoczęła się międzynarodowa konferencja "Life in Palmyra, Life for Palmyra", organizowana przez Instytut Archeologii UW i Fundację im. Zygmunta Zaleskiego, we współpracy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Wzięli w niej udział najwięksi światowi specjaliści z zakresu studiów palmyreńskich. Konferencja, podobnie jak wystawa, była poświęcona pamięci zamordowanego dyrektora palmyreńskiego muzeum Khaleda al As’ada. W trakcie konferencji odbyła się uroczystość nazwania jego imieniem została jednej z sal Instytutu Archeologii UW. Wzięli w niej udział m.in. członkowie jego rodziny.

Goście konferencji mieli jeszcze okazję wziąć udział w finisażu wystawy. Szczególną atrakcją tego spotkania była możliwość sfotografowania się z makietą Lwa Palmyreńskiego. Wszyscy chętnie z tego korzystali, mając jednak nadzieję, że kiedyś będzie możliwe zrobienie sobie kolejnego zdjęcia – tym razem już z oryginałem. [Fig. 13-14]

Wystawa stanowiła część obchodów jubileuszu 200-lecia UW. Była objęta patronatem honorowym J.M. Rektora UW, Polskiego Komitetu ds. UNESCO oraz Ministra Spraw Zagranicznych. Jej współorganizatorem była Fundacja im. Kazimierza Michałowskiego. Została dofinansowana z programu MKiDN „Dziedzictwo kulturowe – Wspieranie działań muzealnych”. Kopia płaskorzeźby lwa chroniącego gazelę została wykonana w Pracowni Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP. Konferencja „Polacy na Bliskim Wschodzie”, współorganizowana przez Instytut Archeologii UW została dofinansowana przez Fundację Uniwersytetu Warszawskiego.

Fot. E. Chrzanowska, W. Jerke, A. Oleksiak, K. Siemion/MSZ, S. Sowiński

Fig. 1. Gości zgromadzonych w Sali Brudzińskiego powitał dyrektor CAŚ UW, dr hab. Tomasz Waliszewski (Fot. W. Jerke) Fig. 2. Przed wykładem o Palmyrze przemawiał Prof. Sławomir Ratajski, przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO (Fot. K. Siemion/MSZ)
Fig. 3. Prof. Michał Gawlikowski wygłosił wykład inauguracyjny (Fot. K. Siemion/MSZ) Fig. 4. Uroczyste otwarcie wystawy „W cieniu wojny. Zabytki Syrii i Iraku w badaniach CAŚ UW” (Fot. W. Jerke)
Fig. 5. Na otwarciu wystawy przemawiała minister Joanna Wronecka (MSZ) , Rektor UW prof. Marcin Pałys, przedstawiciel Departamentu Starożytności i Muzeów Syrii Mohamad Nazir Awad oraz dr Tomasz Strączek dyrektor Galerii w Pałacu Kazimierzowskim (Fot. W. Jerke) Fig. 6. Makieta lwa ze świątyni bogini Allat w Palmyrze wykonana przez studentów Pracowni Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP (Fot. W. Jerke)
Fig. 7. Wystawa „W cieniu wojny. Zabytki Syrii i Iraku w badaniach CAŚ UW” (Fot. W. Jerke) Fig. 8. Studenci Pracowni Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP i ich dzieło (Fot. A. Oleksiak)
Fig. 9. Kurator wystawy, Dr Łukasz Rutkowski opowiadał o badaniach CAŚ UW (Fot. E. Chrzanowska) Fig. 10. Młodzież z Podkowy Leśnej zwiedzała wystawę (Fot. S. Sowiński)
Fig. 11. Konferencja prasowa zorganizowana przez Biuro Prasowe UW, od lewej: dr. T. Strączek, dr hab. Tomasz Waliszewski, A. Korzekwa, prof. M. Gawlikowski, B. Markowski, dr R. Żukowski (Fot. W. Jerke) Fig. 12 Konferencja prasowa zorganizowana przez Biuro Prasowe UW (Fot. W. Jerke)
Fig. 13. Przedstawiciele Międzynarodowego Komitetu SHIRIN (Fot. A. Oleksiak) Fig. 14. Uczestnicy międzynarodowej konferencji (Fot. A. Oleksiak)