Tomasz Michalik

Zainteresowania badawcze:

• archeologia Afryki północno-wschodniej
• psychologiczne aspekty tworzenia i nabywania wiedzy o przeszłości
• eye-tracking
• archeologia kognitywna
• teoria i metodologia archeologii

Kariera zawodowa

Wykształcenie

2016 doktor nauk humanistycznych w zakresie archeologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, temat pracy doktorskiej: Archeolog – dane archeologiczne – wiedza. Proces poznawczy w archeologii w perspektywie zwrotu wizualnego

2011–2015 studia doktoranckie w języku angielskim w ramach programu Language, Society, Technology & Cognition (specjalizacja: językoznawstwo kognitywne), Wydział Anglistyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

2008–2013 studia kognitywistyczne, Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, tytuł pracy magisterskiej: Zagadnienie naśladownictwa w kontekście badań nad przeszłością człowieka – ujęcie poznawcze. Na przykładzie artefaktów naśladujących rzymskie naczynia szklane

2005–2010 studia archeologiczne, Instytut Prahistorii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, tytuł pracy magisterskiej: Zmiana kulturowa w perspektywie archeologii kognitywnej – refleksja metaarcheologiczna

Stanowiska i funkcje

od 2021 adiunkt w Zakładzie Studiów Afrykańskich w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, zatrudniony w ramach Działania IDUB Archeoorientalistyka

2019–2021 pracownik inżynieryjno-techniczny w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej  Uniwersytetu Warszawskiego

2018 instruktor terenowy, Fundacja Slawia, Slavia Field School in Mortuary Archaeology

20172018 asystent muzealny, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu

20162017 specjalista ds. badań, Centrum Nauki Kopernik

Projekty badawcze

od 2021 – Działanie I.3.10 IDUB Archeoorientalistyka: Psychologiczne aspekty tworzenia i nabywania wiedzy o przeszłości (opracowanie koncepcji oraz realizacja badań)

od 2019 Soba – serce królestwa Alwy. Organizacja przestrzenna średniowiecznej stolicy nad Nilem Błękitnym, kierownik projektu dr Mariusz Drzewiecki; (kierownik badań archeologicznych)

2018 Archanioły i szarańcza. Życie codzienne w Banganarti, centrum pielgrzymkowym nad środkowym Nilem, między VI a XVI wiekiem, kierownik projektu prof. PAN dr hab. Bogdan Żurawski IKŚiO PAN; (współprowadzenie badań archeologicznych)

20172018 Globalny Plan Konserwacji, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu; (badania archeologiczne, kwerendy archiwalne, analizy GIS)

2016–2017 Od czego zależy styl zwiedzania muzeów i centrów nauki? Wpływ kapitału naukowego uczniów na postawy podczas zwiedzania, grant MKiDN, kierownik projektu dr Ilona Iłowiecka-Tańska CNK; (opieka merytoryczna i administracyjna nad realizacją projektu)

2015–2016 Postrzeganie przeszłości przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną; (współtwórca projektu realizowanego w ramach dotacji przyznanej przez WH UAM)

2014 Pamięć i tożsamość w krajobrazie miejskim, grant NCN, kierownik projektu prof. dr hab. Małgorzata Fabiszak WA UAM; (wykonawca w zakresie tworzenia kwerend historycznych)

2012 Vocational training system in archaeological heritage based upon e-learning resources, grant realizowany w ramach programu Leonardo da Vinci „Uczenie się przez całe życie”, kierownik projektu prof. dr hab. Arkadiusz Marciniak IA UAM; (wykonawca w zakresie tworzenia i przeprowadzania szkoleń e-learningowych)

2010 Sztutowo czy Stutthof? Oswajanie krajobrazu kulturowego, kierownik projektu dr hab. Anna Weronika Brzezińska, mgr Małgorzata Wosińska IEiAK UAM; (udział w archeologicznych i antropologicznych pracach terenowych na obszarze i w okolicy byłego KL Stutthof)

2008 Fortece Sudanu śladami O.G.S. Crawforda, kierownik projektu dr Mariusz Drzewiecki, (udział w badaniach powierzchniowych prowadzonych na terenie III i IV katarakty)

Inne badania archeologiczne

Uczestnik badań archeologicznych w Wielkiej Brytanii (stanowiska rzymskie), Hiszpanii (kościół oraz cmentarz z okresu średniowiecza), Niemiec (klasztor pocysterski) oraz Polski (badania ratownicze na terenach przeznaczonych pod inwestycje).

Stypendia naukowe, granty, nagrody

2016 Wyróżnienie rozprawy doktorskiej przez Radę Wydziału Historycznego UAM

2012 Nagroda Rektora UAM dla najlepszego doktoranta w roku 2011/2012

2010 Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia naukowe

Bibliografia naukowa

Artykuły naukowe

Michalik, T. (2024). Eye-tracking in archaeological practice: applications, potential and challenges. Polish Archaeology in the Mediterranean, 33,  https://doi.org/10.37343/uw.2083-537X.pam33.07

Michalik, T. (2024). Enhancing Archaeological Teaching Through Eye-Tracking: A Pilot Study on Eye Movement Modelling Examples and Teaching Artefact Analysis. Archaeologies: Journal of the World Archaeological Congress. DOI: https://doi.org/10.1007/s11759-024-09510-y

Drzewiecki, M., Ryndziewicz, R., Ciesielska, J., Kurcz, M., Michalik, T., & Czyżewska-Zalewska, E. (2022). The spatial organisation of Soba: A medieval capital on the Blue Nile. Antiquity, 96(385) 213-220. doi:10.15184/aqy.2021.158

Drzewiecki, M. and Michalik, T. (2021). The beginnings of the Alwan capital of Soba in light of new archaeological evidence. Polish Archaeology in the Mediterranean 30/2, 419–438. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.2083-537X.pam30.2.09

Drzewiecki, M., Kurcz, M., Ciesielska, J. Michalik T., Czyżewska-Zalewska E., Kiersnowski, K., Ryndziewicz R. (2021). Interdisciplinary Research into the Legacy of the Medieval Metropolis of Soba in a Modern Khartoum Suburb, African Archaeology Revue, https://doi.org/10.1007/s10437-021-09459-1

Drzewiecki, M., Ryndziewicz, R., Ciesielska J.A., Michalik, T., Kurcz M., Czyżewska-Zalewska E., Adam, R. J. (2020) New fieldwork at Soba East (2019–2020 season), Sudan & Nubia 24, 233–246.

Michalik, T. (2019) People with DisABILITIES at the Museum: From Cognitive and Ethical Challenges to Hope for a New Version of History, w: Trojański P. (red.) Education about Auschwitz and the Holocaust at Authentic Memorial Sites. Current Status and Future Prospects, Oświęcim.

Kajda, K., Michalik, T., Kobiałka, D. (2016). Heritage for All. A Contribution to the Inclusion of People with Intellectual Disabilities in Archaeology – A Polish Perspective, Current Swedish Archaeology 23, 131–156.

Kajda, K., Michalik, T. (2016). Made in Sachsenhausen. Rekontekstualizacja i reapriopriacja odwróconego różowego trójkąta wśród grup gejowsko-lesbijskich w Ameryce Północnej jako przykład kradzieży symbolicznej, Interalia. Brzydkie ciała, queer wobec choroby, niepełnosprawności i starości 11b, 170–183.

Michalik, T. (2014). Pop-pamieć. Edukacja o Holocauście a gry komputerowe – od puzzli po serious games, Acta Humana 5, 127–138.

Michalik, T. (2014). Between eye and the mind. Technology, cognition and knowledge development –  eye-tracking study report, AARG News 03/2014 48, 24–32.

Michalik, T. (2014). Poeci przeszłości. O metaforyczności danych archeologicznych, w: A. Hořínková, P. Kováčik, S. Stuchlík (red.), Archeologicky vyzkum krajiny a aplikace ICT, Opava.

Gruszecka, M., Michalik, T. (2013). Przyjemne miejsca trudnej pamięci. O kiczu martyrologicznym na przykładzie skansenu w Szymbarku, w: Zeszyty Naukowe KUL 56 |2–3(222–223), 69–80.

Michalik, T. (2011). Na krawędzi znaczeń. KL Stutthof – las, obóz koncentracyjny czy muzeum? Refleksja kognitywistyczna, w: M.H. Golka, A. Kupś, K. Paluszkiewicz (red.), 7. Poznańskie Forum Kognitywistyczne, Teksty pokonferencyjne nr 6, Poznań, 124–132.

Michalik, T. (2011). Piękny obóz. Stutthof – myślenie w kategoriach estetyki, w: M. Wosińska, Ł. Banaszek (red.) Sztutowo czy Stutthof? Oswajanie krajobrazu kulturowego. Poznań–Sztutowo.

Michalik, T. (2011). Death of the Body a Life for the Human?. Treating of a Body After the Death as the Expression of a Rite of Passage, w: I. Popa, D. Tentis, O. Crandell (red.), Buletinul Cercurilor Stintifice Studentesti, Special Issue, Alba Iulia, 63–71.

Michalik, T. (2010). Przeszłość w tle umysłu. Dolnopaleolityczne narzędzia krzemienne w perspektywie archeologii kognitywnej – zagadnienie kreatywności, w: M. Golka, K. Paluszkiewicz (red.), Poznańskie Forum Kognitywistyczne. Teksty pokonferencyjne nr 5. Poznań, 137–144.

Michalik, T. (2010) Powab i moc wyjaśniająca archeologii kognitywnej, w: L. Gardela, Ł. Ciesielski (red.), Na marginesie. W kręgu tematów pomijanych. Poznań: KNSA, 217–236.

Inne

Autor reportażu „Sprzątając Zagładę”, który ukazał się w książce „Sztutowo/Stutthof. Gdzieś pomiędzy plażą a obozem„)

Konferencje

Czynny udział

2023, The Visual Science of Art Conference, Nikozja
Referat: „Between mental and material heritage. Eye-tracking study on perception of medieval Nubian paintings from Old Dongola archaeological site”

2023, 29th European Association of Archaeologists Annual Meeting, Belfast
Referat: „From Archaeological Site to Classroom: Eye-tracking as a tool to learn how to analyse archaeological remains and understand expert thinking”

2023, 10th Mind-Brain-Body Symposium, Berlin
Referat: „How culture shapes the mind? Eye tracking study on perception of medieval Nubian paintings by Sudanese and Western people” (poster)

2023, The Ocean Below: Human Experiences and Material Culture of Freediving across Time and Space, Warszawa
Referat: „Vision[s] of the past. Short introduction to eye-tracking as a tool for research on perception of underwater heritage”

2023, Power, Space and Culture, Archeo-Oriental Studies EIRU webinar, Warsaw
Referat: „Between cultural differences and cognitive universals. Preliminary results of the eye-tracking research on understanding visual representations of power – Old Dongola case study”

2022, 15th International Conference for Nubian Studies, Warszawa
Referat (z R. Ryndziewiczem): „Looking at medieval Soba. The use of the eye-tracking method in understanding the strategies of searching for archaeological objects on archaeological magnetic data”

2022, 15th International Conference for Nubian Studies, Warszawa
Referat (z R. Ryndziewiczem): „Geophysical research and its archaeological feedback. Interpreting large-scale datasets from Soba, capital of the medieval kingdom of Alwa”

2018, Konferencja „The Future of Auschwitz and the Holocaust Education in Authentic Memorial Sites”
Referat: „niePEŁNOsPRAWNI w muzeum. Od wyzwań poznawczych i etycznych do nadziei na nową wizję historii”

2016, Konferencja „Muzeum i zmiana. Czasy muzeów narracyjnych”
Referat (z dr Iloną Iłowiecką-Tańską): „Kapitał naukowy a styl zwiedzania: inspirujące dane z badań polskich uczniów”

2016, Konferencja „Pokazać – przekazać”
Udział w panelu dyskusyjnym: Trendy i mody w pedagogice

2016, Konferencja „7 Forum Rozwoju Mazowsza”
Udział w panelu dyskusyjnym: Innowacje w edukacji

2015, Konferencja „On the Fringe: the Unfree, the Unclean and the Unwanted”
Referat (z K. Kajdą): “On the margins of the society in the past and nowadays. People with intellectual disabilities and their perception of the past”

2014, Konferencja „Archeologicky vyzkum krajiny a aplikace ICT”
Referat: „Poeci przeszłości. O metaforyczności danych archeologicznych”

2013, Konferencja „AARG Annual Meetings”
Referat: “Between the eye and the mind. Perception of the aerial photographs by archaeologists and non-experts – eye-tracking study report”

2013, Konferencja „Theoretical Archaeology Group”
Poster: “Visual mind. Perception and knowledge creation in archaeology – Eye tracking study report”

2013, Konferencja „Kultura wartości i kultura użycia – Kicz we współczesnej kulturze”
Referat (z M. Gruszecką): „Przyjemne miejsca trudnej pamięci. O kiczu martyrologicznym na przykładzie skansenu w Szymbarku”

2012, Konferencja „Young Linguist’s Meeting in Poznań”
Referat (z M. Gruszecką): “Contextualizing and re-contextualizing discourse on the Polish-Ukrainian conflict portrayed by Paweł Smoleński”

2011, Konferencja „7.  Poznańskie Forum Kognitywistyczne”
Referat: „Na krawędzi znaczeń. KL Stutthof – las, obóz koncentracyjny czy muzeum? Refleksja kognitywistyczna”

2011, Konferencja „Badania naukowe i edukacyjne w muzeach martyrologicznych na przykładzie projektu Sztutowo czy Stutthof? Oswajanie krajobrazu kulturowego”
Referat: „Piękny obóz. Stutthof – myślenie w kategoriach estetyki”

2010, Konferencja „Sztutowo czy Stutthof? Oswajanie krajobrazu kulturowego”
Referat: „Piękny obóz. Stutthof – myślenie w kategoriach estetyki”

2010, Konferencja „Biografie żywiołów. Kulturowy wymiar świata”
Referat (wraz z Joanną Bleją): „Dar-mowy nie za darmo? Co się dzieje kiedy archeolog i kognitywista zabierają się za początki mowy?”

2010, Konferencja „6. Poznańskie Forum Kognitywistyczne”
Referat: „Przeszłość w tle umysłu. Dolnopaleolityczne narzędzia krzemienne w perspektywie archeologii kognitywnej – zagadnienie kreatywności”

2009, Konferencja „Na marginesie… W kręgu tematów pomijanych”
Referat:Powab i moc wyjaśniająca archeologii kognitywnej”

2009, Konferencja „Spirituality in Pre-and Protohistory”
Referat: “Death of the body a life for the human? Treating of a body after the death as the expression of the rite of passage”

2008, Konferencja „Krajobrazy kulturowe Sudanu”
Referat: „Pocztówki z Sudanu. Problem percepcji i prezentacji przeszłości”

Organizacja

2008 X Międzynarodowa Interdyscyplinarna Sesja Studentów Archeologii Współczesna Przeszłość

2007 IX Międzynarodowa Interdyscyplinarna Sesja Studentów Archeologii Oblicza Śmierci. Perspektyw badawcze

Działalność popularyzatorska

2012 Wykład popularyzatorski w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu pt. Wykopać Umysł – o badaniach nad mentalnością ludzi z przeszłości

2006–2008 Współorganizacja IX, X i XI Dni Nauki i Sztuki na Wydziale Historycznym UAM

2006–2010 Współpraca z fundacją Przeszłość dla Przyszłości, w ramach warsztatów archeologicznych prowadzonych podczas festiwali kultury dawnej

Inne

Członek Polskiego Towarzystwa Kognitywistycznego

Polecane linki