„Umma” po arabsku oznacza „wspólnota”. Tak brzmi tytuł badań dr. Artura Obłuskiego z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, na które Europejska Rada ds. Badań przyznała mu Starting Grant w wysokości prawie 1,5 mln euro. Archeolog będzie analizował upadek królestwa Makurii w średniowiecznej Nubii i powstawanie na terenie jego stolicy nowej społeczności.
Dr Obłuski kieruje Stacją Badawczą CAŚ UW w Kairze. – Mój doktorat był poświęcony powstawaniu królestw w średniowiecznej Nubii. Teraz będę zajmował się upadkiem tych królestw i powstawaniem nowych społeczności. Po upadku Makurii, która była jednym z największych państw terytorialnych w średniowieczu, obejmującym terytorium wielkości Hiszpanii i Francji razem wziętych, na terenie jej stolicy powstało niewielkie królestwo, które prowadziło ożywione kontakty handlowe zarówno z Dalekim Wschodem, jak i z Europą – opowiada. – Będę śledził nie tylko rozpad jednej państwowości i tworzenie nowego organizmu społecznego, ale także zmianę religijną. Średniowieczne państwa nubijskie były państwami chrześcijańskimi. Nowe królestwo w Dongoli była społecznością muzułmańską.
Dongola leży na terenie dzisiejszego Sudanu. Swój rozkwit jako stolica Makurii przeżywała między IX a XIII w. Później, na początku XV w. ciągle zamieszkiwało ją kilkanaście, a może nawet nie kilkadziesiąt tysięcy ludzi. W swoim projekcie postawiłem tezę, że pomimo iż dwór królewski wyprowadził się ze stolicy w 1364 r, to część społeczności została i weszła w interakcję ze zislamizowanymi plemionami arabskimi, które napływały na ten teren.
Chciałbym zbadać naturę tej interakcji: czy to był konflikt, czy porozumienie, dzięki któremu nowe państwo mogło powstać tak szybko – bo w ciągu 100 lat – i osiągnąć wysoki poziom rozwoju – tłumaczy dr Artur Obłuski.
Badania „Umma” mają interdyscyplinarny charakter. Zespół naukowy dr. Obłuskiego będzie korzystał z najnowocześniejszych metod badawczych łączących takie dziedziny jak archeologia, fizyka, biologia i chemia. Badania geofizyczne czy badania izotopów stałych będą służyły poznaniu historii ludzkości.
Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW prowadzi badania na terenie starożytnej Nubii od kilku dekad. Obecnie obejmują one prace na takich stanowiskach jak Dongola, Banganarti, Selib, El-Zuma, El-Detti, a także Ghazali. Tymi ostatnimi kieruje dr Obłuski.