Projekt: Psychologiczne aspekty tworzenia i nabywania wiedzy o przeszłości

autor

  • Kierownik projektu: dr Tomasz Michalik

    Dane kontaktowe: t.michalik@uw.edu.pl

    Czas trwania:

    kwiecień 2021 – grudzień 2025

    Finansowanie:

    POB IV: Przekraczanie granic humanistyki: Archeoorientalistyka (Działanie I.3.10)

    Financing institution logo

  • Psychologiczne aspekty tworzenia i nabywania wiedzy o przeszłości

    Przeszłość to nie tylko minione czasy. To także rodzaj wiedzy, która wytwarzana jest przez specjalistów, a następnie nabywana przez zainteresowane nią osoby. Podczas tworzenia i nabywania wiedzy kluczową rolę odgrywa umysł, który organizuje nasz sposób przetwarzania informacji. Strategie, którymi się kieruje wpływają między innymi na to jak analizowane, interpretowane i odbierane są dane archeologiczne.

    W ramach projektu planowane jest przeprowadzenie badań służących zrozumieniu procesów psychologicznych zaangażowanych w wytwarzanie i nabywanie wiedzy o przeszłości. Badania te mają pomóc w: (1) usprawnieniu pracy specjalistów zajmujących się analizą danych archeologicznych oraz (2) w rozpoznaniu sposobów myślenia o tym co minione wśród osób pochodzących z różnych kontekstów kulturowych, co ma przełożyć się na zwiększenie dostępności dziedzictwa archeologicznego. W ramach badań planuje się wykorzystanie takich narzędzi i metodologii badawczych jak okulografia, badania korpusowe czy badania behawiorale. Kluczowym aspektem projektu jest jego interdyscyplinarność, w ramach której łączone są dokonania nauk o umyśle z metodologią archeologii. Takie podejście zaowocować ma stworzeniem unikatowej w skali dyscypliny wiedzy dotyczącej myślowych fundamentów archeologii oraz różnych sposobów rozumienia przeszłości.

    Wydarzenia związane z projektem:

    • Badania eye-trackingowe w Bode Museum (LINK)

    • Research conducted within the project were placed on the open-air-exhibition presented during the 15th International Conference for Nubian Studies. (LINK)
    Wykłady i wystąpienia konferencyjne:
    • 2025, Scales of Social, Environmental & Cultural Change in Past Societies, Kilonia; Between Cultural Biases and Archaeological Knowledge: An Eye-Tracking Case Study on the Visual Analysis of Christian Medieval Nubian Wall Paintings”
    • 2025, Culture and Cognition in Language 4. Current approaches to discourse analysis, Polańczyk (z M. Fabiszakiem): Cultural Differences in Visual Attention: a Pilot Eye-Tracing Study of Polish and Chinese Museum Visitors
    • 2024, 30th European Association of Aracheologists Annual Meeting, Rzym: Eye-tracking in archaeological education: How research on the visual perception of archaeological remains may enhance archaeological teaching
    • 7 grudnia 2023: The Ocean Below: Human Experiences and Material Culture of Freediving across Time and Space, Wasaw, Poland; Vision[s] of the past. Short introduction to eye-tracking as a tool for research on perception of underwater heritage
    • 2 września 2023: 29th European Association of Archaeologists Annual Meeting, Belfast; From Archaeological Site to Classroom: Eye-tracking as a tool to learn how to analyse archaeological remains and understand expert thinking
    • 26 sierpnia 2023: The Visual Science of Art Conference, Nicosia; Between mental and material heritage. Eye-tracking study on perception of medieval Nubian paintings from Old Dongola archaeological site
    • 15 marca 2023: 10th Mind-Brain-Body Symposium, Berlin, How culture shapes the mind? Eye tracking study on perception of medieval Nubian paintings by Sudanese and Western people (poster)
    • 16 lutego 2023: Power, Space and Culture, Archeo-Oriental Studies EIRU webinar, Warsaw: Between cultural differences and cognitive universals. Preliminary results of the eye-tracking research on understanding visual representations of power – Old Dongola case study
    • 1 września 2022: 15. Międzynarodowa Konferencja Nubiologiczna, Michalik, Ryndziewicz: Looking at medieval Soba. The use of the eye-tracking method in understanding the strategies of searching for archaeological objects on archaeological magnetic data
    • 6 czerwca 2022: Seminarium „Archeoorientalistyki”: Jak zobaczyć przeszłość? Badania nad wzrokowymi strategiami analizy danych archeologicznych [How to see the past? Research on visual strategies for archaeological data analysis]. [VIDEO][LINK]
    • 16 września 2021: Seminarium PCMA: Patrząc na przeszłość. Wykorzystanie metody eye trackingowej w warsztacie badawczym archeologa [Looking at the past. The use of the eye tracking method in the research workshop of an archaeologist]. [LINK]
    Publikacje:
    • Michalik, T. (2025). Enhancing Archaeological Teaching Through Eye-Tracking: A Pilot Study on Eye Movement Modelling Examples and Teaching Artefact Analysis. Archaeologies: Journal of the World Archaeological Congress, 21, 17-38. DOI: https://doi.org/10.1007/s11759-024-09510-y
    • Michalik, T. (2024). Eye-tracking in archaeological practice: applications, potential and challenges. Polish Archaeology in the Mediterranean, 33, 433-458. DOI: https://doi.org/10.37343/uw.2083-537X.pam33.07

    Polecane linki

    National Geographic o badaniach eye-trackingowych w Starej Dongoli: link

    Profil w serwisie GitHub
    Profil w serwisie Academia.edu
    Badania eye-trackingowe w Bode Museum

 

Languages