Podczas trwającego właśnie Tygodnia Otwartego Dostępu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego udostępniły monografię prof. Michała Gawlikowskiego pt. „Le sanctuaire d’Allat à Palmyre”. Książka jest poświęcona rezultatom badań prowadzonych pod kierownictwem autora w świątyni bogini Allat w syryjskiej Palmyrze.
Odkrycie świątyni przez badaczy z ekspedycji CAŚ UW nastąpiło w 1975 roku. W ruinach niewielkiego sanktuarium archeolodzy odnaleźli świetnie zachowany posąg Ateny, którą w tym regionie identyfikowano z boginią imieniem Allat. Na obrzeżach świątyni znaleziono również fragmenty monumentalnej płaskorzeźby lwa chroniącego gazelę. To przedstawienie stało się podstawą obecnego logo CAŚ UW. Książka zawiera szczegółową analizę architektoniczną sanktuarium, istniejącego od I po IV w n.e., oraz pogłębione studium posągu Allat. Autor łączy w niej analizę danych archeologicznych oraz źródeł epigraficznych i numizmatycznych ze studiami z zakresu historii sztuki i religioznawstwa.
Publikacja prof. Gawlikowskiego doczekała się pozytywnych recenzji:
Laurent Tholbecq, (2020): „Jesteśmy wdzięczni Gawlikowskiemu za wydanie tej znakomitej monografii, tym cenniejszej, że dostarczającej danych i interpretacji, które są obecnie niezbędne w studiach nad dekoracjami i przestrzeniami sakralnymi Palmyreny i Bliskiego Wschodu.”
Annie Sartre-Fauriat, (2019): „Pozwolę sobie jeszcze raz podkreślić znaczenie naukowe tej publikacji na temat jednej ze świątyń Palmyry, która, choć nie jest tak dobrze znana jak świątynie Bela czy Baalszamina, ma jednak ogromne znaczenie dla historii tego miejsca i praktyk religijnych jego mieszkańców.”
Andreas Schmidt-Colinet, (2019): „Wraz z publikacją Sanktuarium Allat zyskujemy nowe i głębsze zrozumienie nie tylko rozwoju architektonicznego tegoż sanktuarium, ale także rozwoju życia religijnego ‚Miasta Karawan’ w ramach historycznego procesu ‚romanizacji’. Dzięki szczegółowemu opisowi i doskonałej dokumentacji graficznej i fotograficznej, możliwe jest prześledzenie każdego kroku we wnioskowaniu na podstawie skomplikowanych dowodów archeologicznych.”
Publikacja ukazała się w 2017 roku, a więc dwa lata po zniszczeniu starożytnych ruin Palmyry podczas wojny domowej. Zabytki starożytnego miasta stały się wówczas ofiarą celowej destrukcji. Nie uniknęły jej również obiekty odkryte podczas badań w świątyni Allat, które eksponowano w lokalnym muzeum – m.in. posąg Ateny i płaskorzeźba lwa. Ta druga została przez polskich konserwatorów zrekonstruowana trzy lata później, tym razem w Muzeum Narodowym w Damaszku.
Czytaj więcej o badaniach CAŚ UW w Palmyrze