Trzy spośród zwycięskich projektów 19-stej edycji konkursów NCN Opus i Preludium, to badania Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Finansowanie w ramach grantu Opus otrzymają dr hab. Tomasz Waliszewski, kierownik ekspedycji CAŚ UW w Mustis (Tunezja) oraz dr Mariusz Gwiazda, który poprowadzi badania nad marmurami z terenu Lewantu. Grant Preludium otrzymał Maciej Wyżgoł, pracujący w ekspedycji Centrum w Starej Dongoli (Sudan).
Badania Centrum w Mustis rozpoczęte zostały w 2018 roku we współpracy z Institut National du Patrimoine (Tunis), jako pierwszy polsko-tunezyjski projekt archeologiczny od lat 70-tych ubiegłego wieku. Stanowisko położone jest około 130 kilometrów od starożytnej Kartaginy, budowle publiczne i prywatne z okresu rzymskiego oraz bizantyjskiego rozciągają się na powierzchni 34 hektarów. Poznanie Mustis pozwoli lepiej zrozumieć proces kolonizacji i romanizacji północnej Afryki. Dlatego w ramach grantu Opus (Czytając) Afrykański Palimpsest. Dynamika miejskich i wiejskich społeczności numidyjskiego i rzymskiego Mustis (AFRIPAL) zespół ekspedycji skupi się między innymi nad przemianami towarzyszącymi przekształcaniu osadnictwa numidyjskiego w rzymskie miasto oraz dalszym rozwojem Mustis w ramach Cesarstwa Rzymskiego. Interdyscyplinarne badania obejmą również rozległe wiejskie otoczenie miasta, które stanowiło jego zaplecze.
Dr Mariusz Gwiazda w ramach grantu Opus zrealizuje projekt Marmora Bizantina. Identyfikacja pochodzenia marmurów oraz ich wykorzystanie w przestrzeni sekularnej i sakralnej w południowym Lewancie okresu wczesnobizantyjskiego (IV-VII w. n.e.), poświęcony studiom nad marmurami z terenu dzisiejszego Libanu, Izraela i Jordanii. Wieloaspektowa analiza tematu obejmie badania nad pochodzeniem tego surowca, sposobami jego wykorzystania, a także znaczeniem dla gospodarki południowego Lewantu. Jednym z efektów projektu będzie ogólnodostępna baza danych wczesnobizantyjskich obiektów marmurowych z badanego obszaru oraz wzmiankujących je tekstów źródłowych.
W konkursie Preludium do finansowania wybrany został projekt, który zrealizowany zostanie w Starej Dongoli. To jedno z najdłużej badanych przez CAŚ UW stanowisk, wykopaliska trwają tu nieprzerwanie od 1964 roku, w tym od 2017 w ramach grantu ERC „UMMA”. Mgr Maciej Wyżgoł będzie kierował projektem Historie odciśnięte w podłogach. Funkcjonowanie domostw w Starej Dongoli po upadku Makurii w świetle analizy wielopierwiastkowej powierzchni użytkowych. Dongola była stolicą królestwa Makurii od V do XIV wieku, badania obejmą następujący po jej upadku okres islamski. Aby poznać przemiany jakie zaszły w społeczeństwie, studia skupiają się nad życiem codziennym, domostwami. W ramach projektu badania archeologiczne wzbogacone zostaną analizami geochemicznymi, które pozwolą lepiej zrozumieć codzienną aktywność mieszkańców.
Kierownikom projektów serdecznie gratulujemy!