Polsko–Egipska Misja Archeologiczna w Marina el-Alamein

Polsko–Egipska Misja Archeologiczna w Marina el-Alamein
Polish–Egyptian archaeological mission to Marina el-Alamein

Najciekawsze odkrycia:

– dom H 41 ze śladami kultu prywatnego
– łaźnie prywatne – struktura H 39
– nekropola z kilkoma różnymi formami monumentów funeralnych

Historia badań:

Badane przez misję CAŚ UW w latach:

1987–

Typ badań:

wykopaliska

Kierownicy badań:

Wiktor Andrzej Daszewski (1987–2011)
Krzysztof Jakubiak (od 2012)

Instytucje współpracujące:

– Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego
– Politechnika Wrocławska
– Ministerstwo Starożytności Egiptu

Opis stanowiska i badań:

Stanowisko Marina el-Alamein, czyli starożytne Leukaspis bądź Antiphrae, położone jest na północnym wybrzeżu Egiptu, około 300 km od stolicy kraju oraz około 100 km na zachód od Aleksandrii. Odkrycia ruin starożytnego miasta dokonano przypadkiem w połowie lat 80-tych XX wieku podczas prac związanych z budową kurortu turystycznego oraz przystani dla statków. W II połowie lat 80-tych XX wieku na podstawie zezwolenia władz egipskich rozpoczęto prace ratunkowe a następnie wykopaliska archeologiczne.

Funkcjonowanie starożytnego miasta datuje się na okres grecko–rzymski pomiędzy II w. p.n.e. a V/VI w. n.e. W początkowej fazie badań wytyczono zasięg stanowiska. Miasto rozciągało się na ponad kilometr w orientacji wschód–zachód oraz ponad pięć kilometrów w kierunku południowym mierząc od laguny. W sumie stanowisko obejmowało około 50 hektarów. Hellenistyczno–rzymska osada portowa wyróżnia się bogatą architekturą funeralną oraz mieszkalną. Osiedle zajmowało dość duży obszar, jednak z powodu braku materiału porównawczego dotyczącego charakteru osadnictwa na tym terenie nie sposób określić czy większy względem innych stanowisk.

Starożytne miasto Marina el-Alamein podzielić możemy na trzy sektory. Północna część miasta składała się z portu, jednak pozostałości tej części stanowiska ze względu na prace budowlane prowadzone w latach 80-tych XX wieku zostały bezpowrotnie utracone. Na południe od domniemanego portu zlokalizowano dzielnice mieszkalne, a także przestrzeń publiczną. Na południe od nich następuje dość znaczne obniżenie terenu, a następnie lekkie podwyższenie, na którym rozplanowano nekropolę. Niewykluczone jest, że budowniczy miasta wykorzystali naturalne ukształtowanie terenu tak, aby oddzielić strefę funeralną od przestrzeni miejskiej. Ukształtowanie terenu determinowało rozlokowanie poszczególnych stref miasta, należy również wziąć pod uwagę, że rozplanowanie urbanistyczne całej przestrzeni miejskiej podporządkowane było czynnikom klimatycznym panującym w tym mikroregionie.

Polsko-Egipska Misja Archeologiczna pod kierunkiem Wiktora A. Daszewskiego od lat 80-tych prowadziła badania ratunkowo-konserwatorskie oraz badania archeologiczne na terenie nekropoli. Od 2012 roku kierownikiem misji został Krzysztof Jakubiak, który prowadzi badania archeologiczne w rejonie zabudowy miejskiej miasta. W 2019 roku podjęto decyzję o synchronizowaniu działań archeologicznych z pracami konserwatorskimi celem stworzenia jednego dużego interdyscyplinarnego zespołu badawczego.

Galeria: